Адыгэ шэн хабзэхэр сочинение

Сыда адыгэ хабзэр?

Адыгэ хабзэр — пчэдыжь гухахъу,
Адыгэ хабзэр — тимэфэ хъохъу.
Адыгэ хабзэр пчыхьэми чэщыми —
Къызыщыттефэрэм, боу тыфэхъупхъ.
Адыгэ хабзэр — гулъытэ пщалъ,
Адыгэ хабзэр — гупшысэ псалъ,
Адыгэ хабзэр — адыгэ нап,
Адыгэ хабзэр — мытхыгъэ пшъхьап.
Адыгэ хабзэр — тилъэгъохэщ,
Адыгэ хабзэр — тигъозэхащ,
Адыгэ хабзэр — адыгэгум илъ,
Адыгэ шъыпкъэм ылъ егъэуалъ.

Iэдэбныгъэр хэтрэ цIыф лъэпкъи хэлъын фае. «ЦIыфыным пае цIыфыр къэхъугъ, уцIыфыныр — ар насыпыгъ», — ыIогъагъ урыс тхэкIошхоу Максим Горькэм.

Сыда цIыфыр адрэ псэ зыпыт пстэумэ зэратекIырэр? ЦIыфым Тхьэ лъапIэм акъыл къыритыгъ. Дэимрэ дэгъумрэ зэхифынэу, дахэмрэ Iаемрэ зэхимыгъэ­кIокIэнэу. Хьарамымрэ хьалэлымрэ ахэдэнэу, шIум фэлэжьэнэу, Iэдэб хэлъынэу. Адэ адыгэ хабзэу, тихэбзэ лъапIэу мы сызфэусагъэр бгъэцэкIэн плъэкIыщта Iэдэб пхэмылъэу? Хьау! Iэдэбныгъэу цIыфым хэлъым елъытыгъ илъэпкъ хабзи зэригъэцакIэрэр.

Сыда Iэдэбыр?

Iэдэбыр — цIыфым игупшысакIэрэ игущыIакIэрэ, иакъыл зэригъэIорышIэрэ изекIокIэ-псэукIэхэм къапкъырэкIы. Iэдэб зыхэлъ цIыфри, зыхэмылъри ятеплъэкIи, ягущыIакIэкIи, ящхыкIэкIи къэ­ошIэх. Iэдэбныгъэ зыхэлъ цIыфым укIытэ хэлъ, шъхьэкIафи иI. Нэхъоир ынэгу кIэлъ, шъхьэлъытэжьыр нурэу игъус. Адыгэ гущыIэжъхэм арэлажьэ, адыгэ шэн-зэхэтыкIэхэр икIасэх, егъэцакIэх. Адыгэ хабзэм ибзыпхъэхэр гущыIэ заулэкIи, гущыIэухыгъабэкIи къибгъэкъунхэ плъэ­кIыщтэп. УицIыкIугъом къыщегъэжьагъэу унагъоу укъы­зэрыхъухьа­гъэм, лъэпкъэу узыщыщым шIулъэгъуныгъэу фыуигъэшIыгъэм, уянэ-уятэмэ шъхьэкIафэу афэпшIырэм елъытыгъэу, гъэсэпэтхыдэ дахэхэу зэхэпхыгъэхэм къапкъырыкIэу адыгэ шэн-хэбзэ дахэхэр къызыппкъырыхьэ­хэкIэ — Iэдэбыр пхэлъы мэхъу.

Уадыгэ пшъэшъэ тэрэзмэ, Iэдэбныгъэр гъусэшIу. Iэдэбым шэныр епсыхьэ, акъылыр егъэIорышIэ, цIыфыр егъэдахэ, адыгэ шэн-зэхэтыкIэхэр пшIомыкъинэу огъэцакIэх.

Зыбзэ зышIокъинэу, зишэн-хабзэхэр зиIэкIыбым, Iэдэб тэрэзи хэлъышъущтэп, аукъодыеуи фэнэIосэщтэп. ЦIыфым лъэпкъэу къызхэкIыгъэм ыбзэ Iумылъэу ишэн-хабзэхэр ышIэщтхэп, Iэдэб тэрэзи хэлъыщтэп. Ащ фэдэ цIыфхэм, ежьхэр тхъэжьхэу, дунаим зэрэфаехэу щыпсэухэу къащэхъуми, къызыхэкIыгъэхэ лъэпкъыр агъэцIыкIу.

Арышъ, типшъэшъэ ыкIи тикIэлэ ныбжьыкIэхэр, тишэн-хэбзэ дахэхэм шъуа­фэшъыпкъэмэ, Iэдэбныгъэри шъуигъу­сэщт. Ар адыгэ шэн-хабзэм ылъапс!

Хъут (Хьэшхъуанэкъо) Сар.
Адэмый.

Обновлено: 31.03.2023

2 Мурадыр: 1. Еджак1уэхэм адыгэ ф1эхъусыр егъщ1эн: 2. Къэк1уэну щ1эблэр утыку итыфу егъэсэн, я бзэмк1э хуиту псэлъэфу тегъэгушхуэн. 3. Нэхъыжьыф1хэм пщ1э, нэмыс зэрыхуэщ1ын хуейм щыгъэгъуэзэн. 4. Хьэлщэн дахэ яхэлъу къэгъэтэджын.

3 Ц1ыху ц1ыхум зэхищ1ык1ым, Щыгуф1ык1ыу игъэгушхуэм Игъэпэжым игъэлъап1эм, Псоми дощ1эр — ар ц1ыхугъэщ, Нэгъэсауэ адыгагъэщ Адыгагъэр – ар ц1ыхугъэщ.

4 Къытхуэк1уэм тф1эф1щ ди хьэщ1э махуэ Къеблагъэ!- жыт1эу ды1ущ1энщ Ирегъэмахуэ е щ1ымахуэ, Дэ зэрытлъэк1к1э дгъэхьэщ1энщ.

5 Ди1эщ адыгэм хабзэ дахэ: Ди унэм къихьэу щытмэ хьэщ1э, Ар хэту щытми, къепсыхахэм Бысымыр гуапэу хуейщ 1ущ1эн.

7 1.Дуней псом къыщац1ыхуу хъыджэбзхэми щ1алэхэми фащэ дахэ ящыгът. Адыгэ фащэ. 2. Къэуат зыщ1элъ адыгэ шхыныгъуэ зэмылъэужьыгъуэхэр яупщэф1т. 3. Адыгэ унагъуэм сабий ц1ык1у къахэхъуа нэужь гущэхэпхэ, лъэтеувэ, кхъуей плъыжь к1эрыщ1э жыхуа1эхэрхуащ1ырт,ягъэлъап1эрт. 4. Сабий щагъасэк1э щ1мык1иеу, удын ирамыхыу ягъэсэфырт. Джэгук1э куэд щы1эт.

8 1. Адыгэ хабзэр пщ1эн хуейщ, емык1у къомыхьу узыхыхьэм уахэтын папщ1э. 2. Пэжыр жып1эфу, захуэм урителъхьэу, умышынэу ущытын щхьэк1э. 3. Нэхъыжьым пщ1э хуэпщ1у, сабийм дыхуэсакъыу къэхъун папщ1э. 4. Хабзэм дытепсэлъыхьрэ, хабзэмыщ1э дымыхъуу, ф1ыуэ зыхэтхыр, дахэу тлъагъур хьэлщэн тхуэхъун папщ1э.

9 Хабзэращ ц1ыхум хьэл-щэн дахэ хэзылъхьэр. Уэ зыращ ц1ыхум лъэпкъ и напэ зыф1ищар. Хабзэращ лъэпкъым жьэгу пащхьэр зыгъаблэр. Нахъыжьыф1хэм я 1ущагъ мык1уэщ1ыр зыхъумэр. Хабзэращ дадэр гъуазэ дахэу зрик1уэр, А зыращ щ1алэм дамэ лъэщыр къыхихар Хабзэращ пщащэр ди утыкум къизышар Уэрщ, уэращ лъэпкъым уэрэд гуапэ щ1ыхишар. Хабзэращ пасэм и фэеплъу къигъэнар, Хабзэращ нобэ намыс ди1эр къэзыхьар. Уэзыращ, хабзэ, ди къэк1уэнур зыпыщ1ар. Уэрщ, уэращ лъэпкъым и нэмысыр зы1этар.

10 Хабзэм, нэмысым теухуа псалъэжьхэр дигу къэдывгъэк1ыжыт. — Хабзэрэ бзыпхъэрэ – хабзэмыщ1э – щ1ык1ейщ. — Хабзэр бзэгупэк1э кърахьэк1ыркъым. — Хабзэф1ыр къегъэжьэгъуейщ, ауэ хэгъэк1уэдыгъуаф1эщ. — Нэмыс зимы1эм нэсып и1экъым. — Нэмысыр хьэхууи ятыркъым, щ1ыхуэуи къащтэркъым.

11 — Нахъыжь и гъуэгу зэпаупщ1ыркъым. — Нэхъыжьыр къоувы1эри нахъыжьыр благъэк1. — Нахъыжьым еда1уэ, нэхъыжьым пщ1э хуэщ1. — Нэхъыжьыр умыгъэпуд. — Нэхъыжьыр гъэлъап1и, уи щхьэр лъап1э хъунщ.

12 — Адыгэ лъэпкъым фыкъызыхэк1ар зыщывмыгъэгъупщэ. — Адыгэ хабзэ, нэмыс зыхэвгъэлъ, фхъумэ. — Фи адэ хэкужь хуэфщ1эн быну фыщыт. — Адыгэ напэр тезмыхын щ1эблэу фыкъэхъу..

13 — Адыгэм хьэщ1э и щ1асэщ. — Хьэщ1эм насып къыдок1уэ.

18 Лъэпкъыр ар 1эплъэпкъщ Бзэр абы и псэу ялъытэ Ат1э хабзэр лъэпкъым и фащэщи А фащэр зедывгъыхьэ.

Мое педагогическое кредо: зажечь сердца ребят любовью к родному языку, пробуждать стремление в будущее, лелея прошлое и зная настоящее. Я считаю, что если народ знает и ценит свою историю, то он имеет и будущее. Такой народ никогда не исчезнет с лица земли. А ключ к этому — родной язык.

О себе

Родилась 20 октября 1972 года. в а. Хатажукай, Шовгеновского района.

-высшее , окончила факультет адыгейской филологии и культуры АГУ в 1997г. Педагогическую деятельность начала в 1991 году в Хапачевской неполной средней школе №10 учителем начальных классов.

Общий трудовой стаж 26лет. В данном учреждении работаю с 1994 года. С 2003 года работаю учителем адыгейского языка и литературы. С 2007 года имею высшую квалификационную категорию. Являюсь победителем и призером районных и республиканских конкурсов по предмету. Имею почетные грамоты и дипломы за участие в профессиональных конкурсах УО Шовгеновского района и РА.

Книги, которые сформировали мой внутренний мир

Т.М. Керашев «Дорога к счастью», «Куко» «Дочь шапсугов»,

И.Ш. Машбаш «Графиня Аиссе», «Жернова», «Раскаты далекого грома» А.С. Макаренко «Педагогическая поэма», Л.Толстой «Война и мир» и др.

Мой взгляд на мир

Мир — прекрасная книга, которую надо уметь читать. Каждый ребёнок — это целый мир.

Мои достижения

Печатные издания

Программа по элективному курсу «По страницам истории адыгской литературы»

Использование новых образовательных и информационных технологий на уроках адыгейского языка и литературы

Моё портфолио

Стремлюсь, чтобы каждый урок стал живым, творческим, нашёл отклик в детской душе. Хочется пополнять свою методическую копилку разработками с использованием современных технологий обучения.

Мы нобэрей псалъэмакъым сыхыхьэн ипэ къихуэу сэ куэдрэ сыгупсысащ. Япэрауэ сэ апхуэдэу гъашДэ гъуэгуанэ ин къэзгъэшДакъым хабзэм апхуэдэу куууэ сытепсэлъыхьыну. Ауэ апхуэдэу щыт пэтми, къызгуры1уэ мащ1эмк1э мы псалъэмакъым къыхыхьэ дэтхэнэ зыми садэгуэшэну си гуапэщ.

Ди лъэпкъым ижь-ижьыж лъандэрэ зэрихьэ хабзэмк1э ц1эры1уэу щытащ. Ик1и а хабзэ дахэмрэ нэмысымрэ къыщежьэр адыгэ унагъуэрщ. Нэхъыжьыф1 зырыс дэтхэнэ унагъуэ узыншэми и щ1эблэр щ1еп1ык1 нэхъыжьхэм къыхуагъэна а ф1ыгъуэшхуэм-лъэпкъ хабзэм. Ц1ыхур дунейм къытохьэри ток1ыж, ауэ абы къыф1ащу псэуху зэрихьа и ц1эр къонэ. Апхуэдэщ лъэпкъри и ц1эр игьэпэжу къэгъуэгурык1уэмэ, и хабзэм хуэпэжын хуейщ — ар налкъутнэлмэсу шДэблэ къыщ1эхъуэм хуихъумэфын хуейщ.Ик1и ар къэзыухъуреихь псоми да1ыгъын хуейщ.

Пэжщ, зэманым зэхъуэк1ыныгъэ гуэрхэр егъуэт, ауэ зэманым сытхуэдэ зэхъуэк1ыныгъэ имыгъуэтами, укъызыхэк1а лъэпкъыр пшДэжу, укъэзылъхуа адэ-анэм уахуэфащэу , сэ зэманым сыдок1у жып1эу нэхъ лейуэ зумыш,1у дунейм утетын хуейщ. Дэтхэнэ ц1ыхури щылъагъуэгъуаф1эр и хабзэм щытетым дежщ.

Ди хабзэхэм утепсэлъыхьын щ1эбдза нэужь, куэд къэпт1эщ1ыфынущ зэхъуэк1ыныгъэ дызыхуэмейхэр и1эу. Псалъэм папщ1э иджыри к1эщ1у игугъу сщ1ынщ ди адыгэ хъыджэбзхэм. Сэ гу лъызотэ ди литературам къыхэщыж образхэм еплъытмэ, абыхэми зэрызахъуэжар. Я хьэл-щэнк1и я зьйыгъыкЪкХи, я зыхуэпэк1эк1и ар абыхэм ещхьыжкъым. Сэ сыкъеджауэ щытащяпэм пщащэхэмрэ щауэхэмрэ зэрызэхуэзэу,зэрызэдэгушы1эу къек1уэк1ыу щыта хабзэхэм.

Сочинение Темирова Темирлана,

Пшеунова Т. А

Назначение платежа: Пожертвование на лечение (фамилия и имя ребенка). НДС не облагается.

Основные способы перевода пожертвований в Русфонд

1.Через банк

2. Через терминал QIWI (КИВИ)

3. Через банковскую карту

4. Другие способы

17.09.2014 Пять социальных проектов незрячего, но смотрящего далеко вперед Алексея Фитисова
Алексей Фитисов помогает людям с ограниченными возможностями здоровья найти себя в жизни. Несмотря на то, что сам является инвалидом по зрению I группы, ведёт весьма активный образ жизни.

12.09.2014 “Общество книголюбов Кабардино-Балкарии” живо, благодаря общественникам
Где найти Общество книголюбов в Нальчике – знают многие. Наш адрес не изменился, хотя мы уже давно живём при другом социальном строе, можно сказать, в другой стране.

Сочинение на адыгейском языке «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ». Сочинение написано ко Дню Республики. Участвовало в городском конкурсе сочинений. Удостоино Диплома II степени.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Ипсыхъо чъэрмэ

Мыжъор акъутэ.

Пхъэшъэбэ чъыгмэ

Пшысэр а1уатэ.

Гур агъэлъатэ

Ипшысэ нэфмэ,

Гур агъэк1эжьы

Ныбжьырэ шъофмэ!

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомылэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъхьэрэ гушхуагъэм зытегъэ1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ып1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасыпи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Тихэку ныбжьык1. Игъаш1э ц1ык1уми, иш1агъэ ины. Зызэхащагъэр илъэс т1ок1рэ тфырэ хъугъэ. Ау щытыми игимни , ибракъи, игерби,иконституции и1э хъугъэ.Тиреспубликэ къэралыгъуабзэу т1у щагъэфедэ:урысыбзэмрэ,адыгабзэмрэ. Ахэмэ фитыныгъэу я1эр зэфэдэ. Адыгеер бай, к1оч1эшху.

Мыщ лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу. Ахэр бзэ эфэшъхьафхэмк1э мэгущы1эхэми,шэн-зек1ок1э зэфэшъхьафхэр я1эми , иякультурэхэмк1э зэтек1хэми зэрэлъытэх,зэдэ1ужьых,зэдаштэу 1оф зэдаш1э.Ащ уегъэгушхо ык1и уегъэгуш1о.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тэ тилъэпкък1э тынасыпыш1у , тымак1э нахь мыш1эми тыгук1э тыин. Анахь къэралыгъо инхэм ябгъаш1эми сыдрэ лъэныкъок1и тыбай. Ти къушъхьэхэр , ти мэзхэр , ти псыхъохэр , ти къащъохэр , ти орэдхэр — зыпэпш1ын зи щы1эп. Хьак1эу къытфак1охэри бэ , къанэу зыш1оигъоу къыхэк1хэри бэ.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Читайте также:

  

• Сочинение на тему за что хвалит москву фамусов и что осуждает в ней чацкий

  

• Развитие речи сочинение рассуждение на морально этическую тему 10 класс

  

• Сочинение по картине скоморохи в деревне

  

• 15 2 сочинение пример

  

• Проблема ложной цели в жизни сочинение егэ

1. Ц1ык1ухэм я бзэм зегъэужьын.

2. Сабийхэр щыгъуазэ щ1ын ижь-ижьыж лъандэрэ адыгэхэм къадэгъуэгурык1уа хабзэ гъуэзэджэхэм.

3. «Сыт хуэдэ зэхущытык1э дэлъын хуей сабийхэмрэбалигъхэмрэ я зэхуакум?» упщ1эм жэуаптэмэметын.

4. Ц1ык1ухэр гъэсэн, нэхъыжьхэмхуэфащэ пщ1э хуащ1ыфу.

5. Адыгэхабзэммыхьэнэшхуэбалигъхэмисабийхэми я дежк1э зэри1эр ц1ык1ухэм ягурыгъэ1уэн.

6. Еджак1уэ ц1ык1ухэр щыгъуазэ щ1ын хабзэр зымыгъэзащ1эхэр щытык1э гугъухэмзэриувэркъэзыгъэлъагъуэусэхэм, псалъэжьхэм.

(Уэрэд «Жьым фымыщ1 и жагъуэ»)

Еджак1уэ: Фи махуэ ф1ыуэ!

Фыкъеблагъэ ди хьэщ1э лъап1эхэ!

Сэлам гуапэ фыдох!

Егъэджак1уэ: Ди адыгэ хабзэм и фащэ нэхъапэ дыдэхэм ящыщщ, адыгагъэмрэ адыгэ нэмысымрэ 1ыгъыныр. Абы къызэщ1еубыдэ ц1ыхум и щ1ыхьыр зэримыгъэпудыныр, пэжыгъэр, ук1ытэр, гулъытэр, нэхъы-жьым пщ1э хуэщ1ыныр бзылъхугъэр лъытэныр, сабийм хуэсакъыныр, гъэсэныгъэ хэлъхьэныр.

Мы зигугъу сщ1а 1уэхугъуэ псоми ухэплъэжмэ, гуры1уэгъуэ мэхъу адыгэ унагъуэм сабийм щигъуэтым хуей гъэсэныгъэм и куууагъыр.

Къэтщтэнщ нобэ нэхъ дызыгъэгузавэ зы 1уэхугъуэ: нэхъыжьымрэ нэхъыщ1эмрэ яку дэлъ зэхущытык1эр. Аращ ди псалъэмакъри зытеухуауэ щытынур.

Тхыдэм уриплъэж нэужьк1э, лъэпкъ куэдым я деж ущрохьэл1э ц1ыхухэм жьыхъуахэр яук1ыжу, бгым щ1адзу, щ1ып1э пхыдзам яшэрэ къагъанэу зэрыщытар. Апхуэдэ хъыбар хэтщ ди адыгэ 1уэры1уатэми.

Дедэ1уэнщ Бэдынокъуэ нартхэм къахилъхьа хабзэф1ым теухуа хъыбарым.

Еджак1уэ: Бэдынокъуэ и адэ Бэдын ишат бгым щидзыну, ауэ гу щ1эгъур къытек1уэри абы и адэр иук1акъым. Мэзым щигъэпщк1ури къэк1уэжащ.

Гъей щыхъум, л1ыжьым и чэнджэщхэмк1э гъавэр къахуэк1ыу, 1эщхэр яхуэбагъуэу щ1идзэжащ.

Мы хъыбарым къыщежьэу жып1э хъунущ нэхъыжьым хуэщ1ын хуей гу лъытэр, пщ1эр. Къарук1э пэмылъэщыжми, жьы хъуа ц1ыхум 1эзагъ, 1ущагъ ин гъащ1эм къыхихауэ и1эщ.

Егъэджак1уэ: Нэхъыжьым пщ1э хуэзымыщ1 ц1ыхур адыгэхэм ялъытэу щытакъым.

«Нэхъыжь зымыгъэлъап1э щхьэ лъап1эгъуэ ихуэркъым» же1э адыгэ псалъэжьым.

Нэхъыжьым и унафэм къару щимы1э унагъуэм ноби «хабзэмыщ1э унагъуэщ» хужа1э.

Ат1э сыт хуэдэ хабзэ нэхъыжьым ехъэл1ауэ бгъэзэщ1эн хуейуэ адыгагъэм къигъэуврэ?

Дедэ1уэнщ ц1ык1ухэм абы теухуауэ ящ1эм.

1. Нэхъыжьу хуэзамэ, ар ц1ыхухъуми ц1ыхубзми, уэ нэхъапэ ф1эхъус епхын хуейщ. Ауэ ф1эхъус щепхк1э уэ нэхъапэуи 1эр умыший, и 1эр къып1эщ1илъхьэну хуитыр езы нэхъыжьырщ.

2. Нэхъыжь и гъуэгу зэпаупщ1ыркъым. Ар нэмысын шагъэщ. Укъэувы1эу къак1уэр блэк1ыху уежьэн хуейщ.

3. Нэхъыжь гъуэгум къыщыпхуэзамэ, зэрызек1уэ хабзэ гуэрым уисмэ, ибгъэт1ысхьэу здэк1уэм нэс пшэныр уи адыгэ къалэнщ.

4. Нэхъыжь щытмэ, нэхъыщ1эр нэмысыф1эу щытыпхъэщ. «Хэтхэ, ей а ц1ыху мыгъасэр?» къыпхужамы1эн папщ1э.

5. Нэхъыжьым къыбжи1эм и к1эм нэс уедэ1уапхъэщ, а жи1эр уигу иримыхьми. Къыбжи1эр е лъэ1ур бгъэзэщ1апхъэщ. Упсэумэ, а нэхъыжьым и п1эм уэри узэриувэнур зэи зыщумыгъэгъупщэ. Нобэ уэ нэхъыжьым пщ1эуэ хуэпщ1ыр, пщэдейуэ къыпхуащ1ыжынщ.

6. Нэхъыжь блэк1ыу ину упсэлъэныр, е ину удыхьэшхыныр емык1ущ, а блэк1ым утепсэлъыхь е ук1элыдыхьэшх къыф1эщ1ынщ.

7. Нэхъыжьым и пащхьэ ущитк1э зып1уант1эу, зыпшант1эу уи 1эхэр уи жыпым илъу, тутын уефэу, зыбгъэлъэгъуэныр емык1ущ.

8. 1энэ ущыпэрыт1ысхьэк1э, гуп ухэтмэ, пхуэмыфащэ т1ысып1э умыт1ыс. Адыгэ 1энэм хабзэшхуэ щызок1уэ. «Жьант1ак1уэу ущымыт, узэрыщытыр ялъагъунщ» же1э адыгэ псалъэжьым.

9. Нэхъыжь уигъусэу ук1уэмэ, ижьырабгъур абы ейщ. Зыщ1ып1э ущ1ыхьэнумэ, япэ щ1ык1э бжэр 1убохри нэхъыжьыр щ1ыбогъэхьэ, ит1анэ уэ ущ1охьэ.

10. Нэхъыжьым ирифыну зыгуэр щептк1э, кружкэр лъащ1эмк1э уи 1эгум иту и къур зэптым хуэгъэзауэ етын хуейщ. Нэхъыжьыр псы щефэк1э утэджын хуейщ. «Уихьэлэлщ» жы1эн хуейщ.

Етуанэ гупым:

1. Нэхъыжьым зыщихуапэк1э дэ1эпыкъу, и щыгъыным хук1элъыплъ, и вакъэр хуэгъэкъабзэ.

2. Жьы хъуам псалъэ макъышхуэрэ 1эуэлъауэшхуэрэ яф1эф1къым. Нэхъыжьым сыт и лъэныкъуэк1и хуэсакъын хуейщ.

3. Уэрам тет1ысхьэп1эм утесу нэхъыжь блэк1мэ, укъэтэджын хуейщ. Блэк1ыр ц1ыхубзми, ц1ыхухъуми ущысыныр нэмысыншагъэщ.

4. Нэхъыжь щыту нэхъыщ1э т1ысыркъым, абы и гъуэлъып1э ит1ысхьэркъым, и т1ысып1э хэхам деж т1ысыркъым.

5. Нэхъыжьым нэщхъыдзэу, пхъашэу епсалъэркъым, абы зыпащ1ыжу псалъэркъым.

6. Нэхъыжьыр хьэщ1эмэ, и закъуэу бгъэшхэныр хабзэм къемык1ущ. Абы шхыным и нэхъыф1ыр хуагъэфащэ.

7. Адэм, анэм е нэгъуэщ1 нэхъыжь гуэрым нэмэз ищ1ыну зигъэхьэзырмэ, абы до1эпыкъу.

8. Нэхъыжьым пщ1э хуэпщ1мэ, пщ1э хубощ1 адыгагъэм, уилъэпкъым и къежьап1эм.

9. Хабзэм узэрыхущытым хуэдэущ гъащ1эри къызэрыпхущытыжынур.

10. Хабзэ зыщIэ щIегъуэжыркъым.

Егъэджак1уэ: Ц1ыхухэм яку дэлъ пщ1эр, нэмысыр, гулъытэрщ гукъыдэж къайзытыр. Адыгэм ауэ сытми жи1эркъым: «Ц1ыху ц1ыху щыжщ» жи1эу. Гуапэу сэлам къозыхым, къыпщ1эупщ1эм, гулъытэ къыпхуэзыщ1ым къару къыпхелъхьэ, уегъэгушхуэ, гъащ1эм ущегъэгуф1ык1. Аращ гуапагъэмрэ нэщхъыф1агъэмрэ адыгэ хабзэм лъабжьэ быдэ щ1ыхуэхъури.

Ц1ыхум узэрыхуэгуэпэн 1эмалхэм щ1эи гъуни я1экъым. Ауэ, псом нэхърэ нэхъ 1ейр арщи, ц1ыхум уегуэуэнми зы мащ1э дыдэщ узыхуейр.

Зэрызэхэтхащи, псоми адыгэхабзэр дощ1э. Ауэ, 1эмал имы1эу а хабзэ псори гъащ1эм къыщыдгъэсэбэпын, ар ди хьэл-щэным къыхэщу щытын хуейщ. Ди жагъуэ зарыхъунщи, языныкъуэ ц1ык1ухэм хабзэ рщащыгъупщэж щы1эщ. Дедэ1уэнщ таурыхъ зи1э адыгэ псалъэжьым. «Шабзэкъур сытк1э къэпщэхуа?».

-Сыт хуэдэ хабзэхэр фи унагъуэхэм щызек1уэрэ?

Еджак1уэ: Хьэсэн тет1ысхьэп1эм тест, сэхуран и1унщ1у, и лъакъуэхэр зэтедзауэ. Л1ыжь сымаджэр, хуэм дыдэу, баш и1ыгъыу къэк1уэжырт. Ар щилъагъум Хьэсэн абы егуэуащ, ауан ищ1у:

— Уа, тхьэмадэ, шабзэкъур сытк1э къэпщэхуа? – жи1эри.

— Ей, си щ1алэ, си щ1алэ, тхьэм ф1ык1э унигъэс. Уэри си ныбжь унэсмэ, зыри иумыту къуатынщ башыр – жи1ащ л1ыжьым.

Егъэджак1уэ: (Сыт хуэдэ щыуагъэхэр ищ1а Хьэсэн?).

Ат1э иджы дедэ1уэнщ. Джаурджий Хь. Итха рассказ к1эщ1 ц1ык1ум.

Еджак1уэ: Еджэн яухри школым къыщ1эк1ыжауэ Аслъэнрэ Муратрэ унэм къэк1уэжырт. Абыхэм къалъэгъуащ тыкуэным къыщ1эк1ыжа нанэр. Абы къищэхуахэр илъу чы матэ хьэлъэ и1ыгът. Аслъэн тхылъылъэр Мурат иритри нанэ матэр къы1ихащ. Абы нанэр унэм нигъэсыжри къигъэзэжащ. Мурат къеупщ1ащ:

— Хэт а зи матэр зыхуэпхьыжар?

— Нанэщ, – жи1ащ Аслъэн.

Уэ уи нанэу ара? – Урикъуэрылъху, хьэмэ урипхъурылъху?

— Хьэуэ, си нанэкъым.

— Ат1э фи гъунэгъу?

Хьэуэ ди гъунэгъукъым.

— Ат1э, уи сыт, дэнэ щыпц1ыхурэ?

— Си зырик1щ, сц1ыхуркъым.

— Ауэ нанэщ.

(Сыт хуэдэу къыхэщрэ Хьэсэн мы дыкъызэджа рассказым?)

Егъэджак1уэ: Сыт хуэдэ хабзэхэр фи унагъуэхэм щызек1уэрэ?

Егъэджак1уэ: Иджы ди хьэщ1эхэм зедгъэгъэпсэхунщ, уэрэд, усэ едгъэдэ1уэнщ.

(Уэрэд «Жьы хъуа ц1ыхухэр ф1ыуэ флъагъу»).

Еджак1уэ:

«Псалъэжагъуэ».

Зэгуэрым семыгупсысу

Зы псалъэ къызжьэдэк1ат.

Ар мамэ и гущ1эм нэсри,

И нэпсыр къыщ1игъэк1ат.

К1иякъым мамэ. Схуэшхыдэу,

Зыпсалъи къызжимы1ат.

И 1элъэщ1 к1апэм щэху дыдэу

И нэпсыр к1уэц1игъэпщк1уат.

А нап1эзып1эм си псалъэм

Сык1элъыпхъуэнут, слъэк1ам.

Ауэ, шэм хуэдэкъэ псалъэр,

Къимыгъэзэж п1эщ1эк1ам.

Сымыщ1эу сщ1эныр сыхэплъэу

Сэ махуэ псор есхьэк1ат.

Мамэ и жагъуэ хъун псалъэ

Щхьэ си жьэм къыжьэдэк1ат?

Сэ шыгъушыпсып1эм сыхэлъу

Жэщ к1ыхьыр езгъэк1уэк1ат,

Си псэм щыщ хъуауэ къысхэлъым

Сэ, дауэ сегуэуэк1ат?

Анэ гухэм нэхърэ нэхъ п1ащ1э,

Нэхъ махэ умыгъуэтын.

Зы мыхьэнэншэу къыпщыхъури,

Яхуохъур ахэм удын.

Дахущывгъэт нэхъ гумащ1эу

Анэхэм дахуэвгъэсакъ.

Сэ псалъэжагъуэ жыс1ар зэ,

Зезгъэ1этауэ си макъ

Тенауэ, къупщхьэ къысф1эщ1у,

Иджыри ф1элъщ си тэмакъ.

(Мыкъуэжь Анатолэ)

Егъэджак1уэ: Псоми зэрытщ1эщи, 1уэры1уатэм мыхьэнэшхуэ и1эщ щ1эблэр гъэсэнымк1э. Лъэпкъым и гупсысэр, и дуней еплъык1эр, и акъылыр на1уэу къыхощ псалъэжьхэм. Ахэр 1уэхугъуэ куэдым епхами, жып1э хъунущ, абы я къэлъэн нэхъыщхьэр гъэсэныгъэрауэ. Сыт хуэдэу къыхэщу п1эрэ зэик1 жьы мыхъу псалъэжьхэм нэхъыжьым хуэщ1ын хуей пщ1эмрэ нэмысымрэ?

Еджак1уэ: (зэпеуэ)

1. Нэхъыжьыр гъэлъап1и (уищхьэ лъап1э хъунщ).

2. Зинэхъыжь еда1уэ (и 1уэху мэк1уатэ).

3. Жьымеубзи (щ1эр гъэгушхуэ).

4. Нэхъыжьымжьэет, (нэхъыщ1эм гъуэгует).

5. Нэхъыжь зымыгъэлъап1эр, (щхьэ лъап1эгъуэ ихуэркъым.)

6. Нэхъыжь к1элъыджэркъым — (к1элъок1уэ);

7. Щ1алэ къагъапц1э щхьэк1э, (л1ыжь пц1ы хуаупсрэ?).

8. Жьызэрымысымнэмысилъкъым, (щ1э зэрымысым насып илъкъым).

9. Жьант1эм ущ1эмыкъу (пхуэфащэмэкъыплъысынщ).

10. Нэхъыжьыф1 зи1э (нэхъыщ1эф1и и1эщ).

11. Жьырщхьэукъуэреймэ, (щ1алэр джэгурейщ).

12. Л1ыжьыр жьэгум мак1уэ, (щ1алэр джэгум мак1уэ).

13. Ужьмэжьыхуэдэщыти, (ущ1эмэ, щ1э хуэдэущыт).

Еджак1уэ:

«Дадэрэ нанэрэ».

Дадэ хъыбар сэ къызже1э,

Нани ищ1э шыпсэхэр сегъащ1э.

Дадэ куэдрэ сэ къыздогушы1э,

Нанэ сытым дежи схуогумащ1э.

Сыкъиинми дадэ зысхуешы1э,

Сыгъынанэми, нанэ зы жимы1э.

Т1у имыщ1у сэ дадэ сыт жызмы1эм

Нанэ хуэдэу къысхуэсакъ щымы1э.

Дадэ 1эджэрэ гуф1эу схуожы1эщ1э,

Нанэ и 1эф1агъыр фэ фымыщ1э.

Дади нани си псэм хуэдэщ,

Сэ абыхэм сахэмыдэ –

Зым фимы1э ахэм хуэдэ.

(Жылэтэж С.)

Егъэджак1уэ: Ц1ык1ухэ, иджы жыдывгъэ1эт, сыт хуэдэ гъэсэныгъэ къыхэфха едгъэк1уэк1а псалъэ макъым?

1. Нэхъыжь и лъэ1у умыгъэзэщ1эныр емык1ущ.

2. Жьыхъуар дэ1эпыкъуэгъуншэ пщ1ы хъунукъым.

3. Уианэ и жагъуэ пщ1ыныр, уиадэ уемыдэ1уэныр.

4. УиХэку, уилъэпкъ уепц1ыжыныр.

5. Хабзэм узэрыхущытым хуэдэущ, гъащ1эри къызэрыпхущытыжынур.

Еджак1уэ: Пщащэ зэк1ужхэ! Щ1алэ къуданхэ!

Нэхъыжьым хуэфащэщ пщ1э лей!

1эгур вгъэлъалъэ, пшынэр вгъэпсалъэ,

Нэхъыжьым хуэдывгъэщ1 ислъэмей!

«Адыгэкъуажэ». (сабийхэм уэрэдыр ягъэзащ1э, къофэ).

Презентация к внеурочному занятиюо традициях кабардинского народа.

Учитель начальных классов МКОУ «СОШ №1 им.М.А.Камбиева» с.п.Каменномостское, Зольского района КБР Кашежева Елена Анатольевна.

Эпиграф: Лъэпкъ къэсыху езым и «Ф1ыц1агъэ» и1эжщ: урысым – Пушкин, адыгэм адыгагъэ.

Мурадхэр: Хэку къызыщалъхуам, къызыхэк1а лъэпкъым къыдек1уэк1 адыгэ хабзэ дахэр куу хъуным елэжьын; я лъэпкъым, я бзэм хуа1э ф1ылъагъуныгъэм зегъэужьын.

Псом япэу фигу къэзгъэк1ыжыну сыхуейщ дызыщыпсэу щ1ып1эм и дахагъым. Апхуэдэ щ1ып1э щыпсэу ц1ыхухэм я хабзэри дахэу щытын хуейщ. Емыку1 дыдэу къысщохъу уи хабзэр имыхъумэжыну, абы и дерсхэр умыгъзащ1эу дунейм утетыну.

Адыгэ хабзэр, адыгэ нэмысыр адыгэ л1ыгъэм, адыгагъэм къыгуэх имы1эу къыдэгъуэгурык1уащ. Абы къыхэк1ыуи адыгэхэм ди гъунэгъу лъэпкъ псоми адыгэ хабзэр яф1эхабзэф1у, пщ1э къыхуащ1у, адыгэхэм къазэрыхудэплъеиным хущ1экъуу щытащ.

Езы адыгэхэми адыгагъэр я напщ1эм телъу. Ирипагэу, иригушхуэу щытащ. Абы теухуауэ псалъэ дахэ, псалъэ пэж куэди жа1ащ. Дэри а псалъэхэр ди щапхъэу щытщ.

2.Хабзэр бзэгупэк1э кърахьэк1ыркъым.

3.Хабзэм къемызэгъыр и бийщ.

4.Хабзэр лъэ1укъыми 1у махуэ 1уэхутхьэбзэкъым.

5.Хабзэжь хэкужь къранэркъым.

6.Хабзэр убзэ зыф1эщ1ым хуэпщ1энум и ныкъуэр къегъанэ.

7. Адыгэм хьэщ1э и щ1асэщ.

8.Нэмыс здэщымы1эм насыпи щы1экъым

9. Нэмыс пщ1ымэ уи щхьэщ зыхуэпщ1ыжыр. 10.Нэмысыр лъэ1ук1э къахьыркъым. 11.Нэмысым насып къыдок1уэ.

Ди щ1ып1э берычэт дахэмрэ, ди хэбзэмрэ ещхьщ ди фащэри. Ди адыгэ фащэм нэхъ дахэ лъэпкъ куэдым ящыгъыу щыбгъуэтынкъым.

Фащэм теухуа псалъэжьхэр.

Ауэ ди жагъуэ зэрыхъунщи, адыгэ фащэм ущрихьэл1энур къэфа1куэ гупым хэтхэмрэ, музейхэмрэщ.

Шум бзылъхугъэ гъуэгум ирик1уэу хуэзамэ…

Ц1ыхухъур шым къепсыхыу бзылъхугъэм блэк1ыху шыр 1эдэжу ишэу щытащ.

Нэхъыжь щыту зэи умыт1ыс!

1.Псом япэ ц1ыхум зыщалъхуа хэкур ф1ыуэ илъагъуу, игъэпэжу щытын хуейщ. 2.Нэмыс, ук1ытэ тхэлъын хуейщ. Нэхъыжьхэм пщ1э хуэщ1ын хуейщ. Нэхъыжьхэм я псалъэ зэпыдуд хъунукъым. 3. Нэхъыжьхэм я гъуэгу зэи зэпаупщ1ыркъым. 4.Адэ-анэм жа1эм деда1уэу, ахэр ф1ыуэ тлъагъу щытын хуейщ.

5.Пцы зэи буупс хъунукъым. Ар напэтехщ. «Пц1ым лъакъуэ щ1эткъым»,- жа1э. 6.Гулъытэ тхэлъу, нэхъыжьхэм дадэ1эпыкъуу дыщытын хуейщ. 7.Къыддалъхуа ди адыгэбзэр дымыгъэк1уэду, тхъумэжу, ф1ыуэ тлъагъуу дыщытын хуейщ. 8.Ди къэралми, ди унагъуэми дахуэсэбэпын папщ1э, ф1ыуэ деджэн хуейщ.

Ди пщэдджыжьхэр ф1ыуэ щытын папщ1э, ц1ыхуу дунейм тету хъуар, ф1ыуэ дызэрылъагъуу, дызэхуэгумащ1эу, дызэдэ1эпыкъуу дыщывгъэт! Зэи зыщывмыгъэгъупщэ дыкъызыхэк1а лъэпкъыр! Ди хабзэр зыхъумэну дызыщыгугъыр фэращ. Фызэрыадыгэр зэи зыщывмыгъэгъупщэ!

Источник

Конкурсное сочинение 2 на тему: «Моё отношение к обычаям и традициям моего народа» ( на кабардинском языке)

Конкурсное сочинение 2 на тему: «Моё отношение к обычаям и традициям моего народа» ( на кабардинском языке)

«Зэманым ек1у. Арщхьэк1э урихьэжьэу,

УмышДэ зэик1 ушДышДегъуэжын,-

Сытыц1э ф1ащлли, ц1ыхур шДым щыхьэшДэщ,

Мы нобэрей псалъэмакъым сыхыхьэн ипэ къихуэу сэ куэдрэ сыгупсысащ. Япэрауэ сэ апхуэдэу гъашДэ гъуэгуанэ ин къэзгъэшДакъым хабзэм апхуэдэу куууэ сытепсэлъыхьыну. Ауэ апхуэдэу щыт пэтми, къызгуры1уэ мащ1эмк1э мы псалъэмакъым къыхыхьэ дэтхэнэ зыми садэгуэшэну си гуапэщ.

Ди хабзэхэм утепсэлъыхьын щ1эбдза нэужь, куэд къэпт1эщ1ыфынущ зэхъуэк1ыныгъэ дызыхуэмейхэр и1эу. Псалъэм папщ1э иджыри к1эщ1у игугъу сщ1ынщ ди адыгэ хъыджэбзхэм. Сэ гу лъызотэ ди литературам къыхэщыж образхэм еплъытмэ, абыхэми зэрызахъуэжар. Я хьэл-щэнк1и я зьйыгъыкЪкХи, я зыхуэпэк1эк1и ар абыхэм ещхьыжкъым. Сэ сыкъеджауэ щытащяпэм пщащэхэмрэ щауэхэмрэ зэрызэхуэзэу,зэрызэдэгушы1эу къек1уэк1ыу щыта хабзэхэм.

Сочинение Темирова Темирлана,

ученика 8-го класса Муниципального казенного общеобразовательного учреждения СОШ №25 г.о. Нальчик,

Руководитель: учитель кабардинского языка и литературы МКОУ «СОШ №25»

Русфонд (Российский фонд помощи) создан осенью 1996 года для помощи авторам отчаянных писем в газету «Коммерсантъ». Проверив письма, мы размещаем их в газетах «Коммерсантъ» (Москва), в газетах «Ставропольская правда», «Ставропольский бизнес», на сайтах rusfond.ru, livejournal.com, «Эхо Москвы», Здоровье@mail.ru, в эфире «Первого канала», на телеканалах ГТРК «Ставрополье», «СТВ», а также в 51 печатном, телевизионном и интернет-СМИ в различных регионах РФ.

Мы организуем и акции помощи в дни национальных катастроф. Фонд – лауреат национальной премии «Серебряный лучник». Президент Русфонда – Лев Амбиндер, лауреат премии «Медиа-менеджер России» 2014 года в номинации «За социальную ответственность медиа-бизнеса».

Благотворительный фонд «РУСФОНД», ИНН 7743089883, КПП 774301001, р/с 40703810700001449489 в ЗАО «Райффайзенбанк» г. Москва, к/с 30101810200000000700, БИК 044525700.

Назначение платежа: Пожертвование на лечение (фамилия и имя ребенка). НДС не облагается.

Адрес фонда: 125252, г. Москва, а/я 50; rusfond.ru; e-mail: rusfond@kommersant.ru.

Телефоны: в Москве 8-800-250-75-25 (звонок бесплатный, благотворительная линия МТС), факс 8-(495)- 926-35-63.

Основные способы перевода пожертвований в Русфонд

Прийти с реквизитами фонда (см. ниже) в любой банк и сделать перевод. Внимание: Сбербанк не облагает переводы в Русфонд комиссией. В строчке «назначение платежа» обязательно укажите, какому ребенку конкретно вы хотите помочь (Например: Пожертвование на лечение Имя Фамилия (ребенка в данной публикации СМИ). НДС не облагается).

2. Через терминал QIWI (КИВИ)

Выберите кнопку «Оплата услуг», затем «Другие», затем кнопку «Благотворительность» и Русфонд («Российский фонд помощи»). Введите свой номер телефона и внесите пожертвование. Внимание: эта помощь безадресная. Если вы хотите, чтобы пожертвование поступило именно детям из Ставропольского края или конкретному ребенку, то после перевода сообщите его имя и фамилию нам по телефону: +7 (928) 328-02-09.

Источник

Сочинение на тему «Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо»

специалист в области арт-терапии

Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо.

Адыгагъэр сыбгъэ къытео.

Сыбзэ амыгъэлъап1эмэ сыгу къео.

Ц1ыф зэфэшъхьафхэу миныбэ дунаим щэпсэу. Зы лъэпкъыр нахьыжъ, адрэр нахьык1, анахь лъэпкъыжъыхэм адыгэхэр ащыщых. Шэпхъэ зек1уак1эу ахэлъым ыц1эк1э адыгэмэ анэмык1 еджэхэу щы1эп. Адыгагъ зып1ок1э ар зэпхыгъэр зые лъэпкъыр зэрэадыгэр къеушыхьаты.

Сыадыг – сэ сыадыг. Сыбгъэ зэгохыгъэу «сыадыг» с1озэ, дунаир къэск1ухьан слъэк1ыщт. Ар сэзгъа1орэр сятэжъхэм къыса1уагъэр, сянэрэ, сятэрэ къысатыгъэр, къысхальхьагъэр ары.

«Сыадыг» зып1ок1э сыда къик1ырэр?

«Сыадыг» а гущы1эр гущы1э ин, гущы1э лъэш. Ащ къик1ырэр: сыпц1ыусэп, сытыгъуак1оп, сыхъунк1ак1оп, слъы къабзэ, силъэпкъ дахэ; гъэсагъэ, бзэ къабзэ 1улъ бэ къырып1онэу.

Тыдэ ук1уагъэми адыгэхэр джащ фэдэн фае, лъэпкъым ишэн дахэхэм ар язехьэк1он фае. Ар сэ згъэк1одымэ, зэхэсымыш1эмэ идэхагъэ, и1эш1угъэ сыда сызэрэбылымыр? Джащ сэ сегупшысэ. Сыкъызхэк1ыгъэхэм ац1и, сэ сц1и, силъэпкъ, сихэгъэгу идэхагъи, ибаигъи къэсыухъумэн фае.

Бзэ щымы1эу лъэпкъ щы1эщтэп ар нафэ. Лъэпкъыр лъызгъэк1уатэрэри, зыгъэбайри, зыгъэдахэрэри бзэр ары. Бзэр щымы1эу ц1эр щы1эп.

Бзэр щы1эныгъэм ылъапс, лъэпкъым лъапсэ регъэдзы, лъэпкъыр лъегъэк1уатэ. Л1эш1эгъу пэпчъ лъэпкъым зэхъок1ыныгъэхэр фэхъух. Непэ тымгъэфедэхэ нахь мыш1эми, шэн-хабзэ дахэу, гъэш1эгъонэу бэ тилъэпкък1э ти1эр. Гук1эгъуныгъэшхо къахилъхьэу, тилъэпкък1э тхэлъыгъэмэ зык1э ащыщ зэде1эжьыр. Зы л1эш1эгъум къик1мэ адрэ л1эш1эгъум къыхахьэзэ мы зэде1эжьыр тэ тимафэхэм къанэсыжьыгъ. Адыгэхэм а хабзэм «Ш1ыхьаф» фаусыгъэу ижъык1э къырэк1о. Егъаш1эм тиадыгэ лъэпкъ зыгъэдахэу, зыгъэл1ап1эу, шэн-зек1ок1э дахэу анахь тызэрэгушхорэ шэнэу тхэлъыгъэмэ ащыщ жъым, бзылъфыгъэм шъхьэк1афэ афэш1ыгъэныр, ук1ытэр. Ащ фэдэ шэн зек1ок1э зэхэтык1эхэр тилъэпкъ хэлъ, ахэр ч1этынэжьыгъэхэп, лъым хэлъыр зыми ч1инэн ылъэк1ыщтэп тыдэ щы1эми. Ау гукъаоу щытыр, непэрэ мафэм а шэнхэм щык1агъэ афэхъу. Нахьыбэрэ зэхэтхэу хъугъэ «адыгэ ч1ыналъ», «адыгэ нэмыс» зыфэп1ощтхэри. А зэк1эри дэгъу, хэхъо лъэпкъым изэхэш1ык1.

Ащ уш1ок1ынышъ, ищы1эк1агъэм, илэжьэк1агъэм, ихъишъэ, ыбз, икультурэ нэмык1хэми защыдгъэгъозэным зыфэтэщэи. Дахэх тич1ыналъэ, тинэмыс, адыгэ шэн-зэхэтык1эхэр тиусэхэми тиорэдхэми зэрахэтхэр, зэрэдгъэлъап1эхэрэр. Дунаим щыпсэурэ адыгэхэр нахь зэлъык1охэ, нахь зэрэлъытэжьыхэ зэрэхъугъэхэр гуш1уагъо.

Лъэпкъ нахь ц1ык1ухэмэ абзэ, яшэн-хабзэхэр, ятхыдэ язэгъэш1эн нэмыплъ ратэу, дэдзых аш1эу зэмани къыхэк1ыгъагъ. 1994-рэ илъэсым щегъэжьагъэу адыгабзэр къэралыгъуабзэ тиреспубликэ щыхъугъэми, бзэр имыщык1агъэу бэмэ алъытэ. Адыгэ унэгъо к1оц1ым исхэр, адыгэк1э залъытэжьзэ урысыбзэк1э зэдэгущы1эжьых. «Адыгабзэм сыда ш1уагъэу къыпфихьыщтыр» зы1орэ ныхэр щы1эх. Къэлэдэсхэу зик1алэмэ яныдэльфыбзэ язымгъаш1эхэри къахэк1ых. Ар лъэшэу гукъао мэхъу. Ащ фэдэ ц1ыфэу зыбзи, зитарихъи, зикультури зымыш1эрэр ибэм фэдэ мэхъу, лъэпкъым щытхъу къыфихьырэп, лъэпкъыр егъэц1ык1у, егъэпыуты.

Непэрэ мафэм адыгэ шъуашэр кавказ лъэпкъхэм шъуашэу къаштагъ, Кавказым щымыщхэми зырагъэдэхагъ. Адыгэ цыем хъулъфыгъэр егъэдахэ, саеми бзылъфыгъэр нахь лъэгъупхъэ еш1ы. Джэгухэр пштэмэ, тэ адыгэхэм нахь къэшъо зэфэшъхьафыбэ, нахь дахэ зи1э сэ сиш1ош1ык1э щы1эп. Ау гухэк1ыр тиджэгухэм абхъаз, осетин къашъохэр нахьыбэу къебэк1ы зэрэхъугъэр.

Ижъырэ зэманым тянэжъ-тятэжъхэм ахэлъыгъэ шэн дахэу тызэрыгушхон, ш1ук1э тыгу къэдгъэк1ыжьын икъун ти1агъ, т1эк1эзыгъэри бэ дэд. Ау нахьыжъмэ яш1уш1агъэ, лъэпкъым ишэн дахэхэр икъоу къэтымыухъумэзэ к1эн лъап1эхэр ч1этэнэх. Тэ тымыгъэлъап1эрэр хэт тфиугъоижьын. Ет1ани ч1энагъэу тш1ырэмэ такъыфызэмыплъэк1ыжьыхэуи къыхэк1ы. Ук1эгъожьыгъэу къэбгъэзэжьыгъэми ахэр къэгъотыжьыгъош1у хъущтэп.

Арышъ, къас1омэ сш1оигъор шэн-хэбзэ зэхэтык1э дахэхэу лъэхъэнэ чыжьэмэ къарахызэ, лъэпкъым зы1эк1имгъэзэу къыднигъэсыжьыгъэхэр псы къиугъэ ш1оркъэу блэчъырэм т1эк1илъэсык1ыным ищынагъо тыхэт. Хэтк1и нафэ ч1эптэкъурэр угъоижьыгъуай.

Зык1и зыщыбгъэгъупшэ хъущтэп тыкъызтек1ыгъэхэр зэрагъэлъап1эщтыгъэхэр, зэхэлъхьэгъэ къэбарэу зэрэщымытыр. Ц1ыф зэхэтык1э дахэ зэря1агъэм, зыпкъ ит шэн-хабзэхэр, адыгагъэр, адыгэ нэмысыр зэрахэлъыгъэхэм апае ахэр агъэлъап1эщтыгъэх.

Адыгагъэ улэжьыныр къин, ау дахэ, ц1ыфыр лъэшэу егъэины, егъэлъап1э. Щы1ак1эр гохьы, хъопсагъо еш1ы.

Источник

Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».

специалист в области арт-терапии

Муниципальнэ мылъку гъэсэныгъэм иучреждениеу «Гурыт еждап1эу №18»

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Анцокъо Астимир Аскэр ыкъо я 7-рэ класс ис «Гурыт еджап1эу 18»

Мыгу Бэлэ Руслъан ыпхъу, «Гурыт еджап1эу №18» адыгабзэмк1э ик1элэегъадж.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Л1ыхэсэ Мухьдинэ иорэдэу «Адыгэ ч1ыгу» зыфи1орэм ти Адыгэ Республикэ идэхагъэ къыще1о.

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомы лэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъ хьэрэ гушхуагъэм зытегъэ 1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ы п1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасы пи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тишъуашэхэм зафэбгъазэмэ идэхагъэ ебгъэпшэнэу зи дунаем тетэп. Тыжьынрэ, дышъэрэ къябэк1эу, пчанэр ищыгъэу зыплъэгъурэм ахэр зыфадыгъэ лъэпкъым ишъауи ипшъашъи ядэхагъэ унэгу къык1эуцо. Тишъуашэхэмрэ ти1ашэхэмрэ нэпэеплъэу сурэтыш1ыбэмэ агъэфедэ. Зэрэдунаеу зэлъаш1эрэ «Черкесскэри» тилъэпкъ ыц1э тек1ыгъэу щыт.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Источник

Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».

Сочинение на адыгейском языке «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ». Сочинение написано ко Дню Республики. Участвовало в городском конкурсе сочинений. Удостоино Диплома II степени.

Просмотр содержимого документа
«Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».»

Муниципальнэ мылъку гъэсэныгъэм иучреждениеу «Гурыт еждап1эу №18»

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Анцокъо Астимир Аскэр ыкъо я 7-рэ класс ис «Гурыт еджап1эу 18»

Мыгу Бэлэ Руслъан ыпхъу, «Гурыт еджап1эу №18» адыгабзэмк1э ик1элэегъадж.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Л1ыхэсэ Мухьдинэ иорэдэу «Адыгэ ч1ыгу» зыфи1орэм ти Адыгэ Республикэ идэхагъэ къыще1о.

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомылэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъхьэрэ гушхуагъэм зытегъэ1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ып1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасыпи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тишъуашэхэм зафэбгъазэмэ идэхагъэ ебгъэпшэнэу зи дунаем тетэп. Тыжьынрэ, дышъэрэ къябэк1эу, пчанэр ищыгъэу зыплъэгъурэм ахэр зыфадыгъэ лъэпкъым ишъауи ипшъашъи ядэхагъэ унэгу къык1эуцо. Тишъуашэхэмрэ ти1ашэхэмрэ нэпэеплъэу сурэтыш1ыбэмэ агъэфедэ. Зэрэдунаеу зэлъаш1эрэ «Черкесскэри» тилъэпкъ ыц1э тек1ыгъэу щыт.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Источник

Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».

Муниципальнэ мылъку гъэсэныгъэм иучреждениеу «Гурыт еждап1эу №18»

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Анцокъо Астимир Аскэр ыкъо я 7-рэ класс ис «Гурыт еджап1эу 18»

Мыгу Бэлэ Руслъан ыпхъу, «Гурыт еджап1эу №18» адыгабзэмк1э ик1элэегъадж.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Л1ыхэсэ Мухьдинэ иорэдэу «Адыгэ ч1ыгу» зыфи1орэм ти Адыгэ Республикэ идэхагъэ къыще1о.

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомы лэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъ хьэрэ гушхуагъэм зытегъэ 1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ы п1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасы пи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тишъуашэхэм зафэбгъазэмэ идэхагъэ ебгъэпшэнэу зи дунаем тетэп. Тыжьынрэ, дышъэрэ къябэк1эу, пчанэр ищыгъэу зыплъэгъурэм ахэр зыфадыгъэ лъэпкъым ишъауи ипшъашъи ядэхагъэ унэгу къык1эуцо. Тишъуашэхэмрэ ти1ашэхэмрэ нэпэеплъэу сурэтыш1ыбэмэ агъэфедэ. Зэрэдунаеу зэлъаш1эрэ «Черкесскэри» тилъэпкъ ыц1э тек1ыгъэу щыт.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Источник

Сочинение на тему «Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо»

Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо.

Адыгагъэр сыбгъэ къытео.

Сыбзэ амыгъэлъап1эмэ сыгу къео.

Ц1ыф зэфэшъхьафхэу миныбэ дунаим щэпсэу. Зы лъэпкъыр нахьыжъ, адрэр нахьык1, анахь лъэпкъыжъыхэм адыгэхэр ащыщых. Шэпхъэ зек1уак1эу ахэлъым ыц1эк1э адыгэмэ анэмык1 еджэхэу щы1эп. Адыгагъ зып1ок1э ар зэпхыгъэр зые лъэпкъыр зэрэадыгэр къеушыхьаты.

Сыадыг – сэ сыадыг. Сыбгъэ зэгохыгъэу «сыадыг» с1озэ, дунаир къэск1ухьан слъэк1ыщт. Ар сэзгъа1орэр сятэжъхэм къыса1уагъэр, сянэрэ, сятэрэ къысатыгъэр, къысхальхьагъэр ары.

«Сыадыг» зып1ок1э сыда къик1ырэр?

«Сыадыг» а гущы1эр гущы1э ин, гущы1э лъэш. Ащ къик1ырэр: сыпц1ыусэп, сытыгъуак1оп, сыхъунк1ак1оп, слъы къабзэ, силъэпкъ дахэ; гъэсагъэ, бзэ къабзэ 1улъ бэ къырып1онэу.

Тыдэ ук1уагъэми адыгэхэр джащ фэдэн фае, лъэпкъым ишэн дахэхэм ар язехьэк1он фае. Ар сэ згъэк1одымэ, зэхэсымыш1эмэ идэхагъэ, и1эш1угъэ сыда сызэрэбылымыр? Джащ сэ сегупшысэ. Сыкъызхэк1ыгъэхэм ац1и, сэ сц1и, силъэпкъ, сихэгъэгу идэхагъи, ибаигъи къэсыухъумэн фае.

Бзэ щымы1эу лъэпкъ щы1эщтэп ар нафэ. Лъэпкъыр лъызгъэк1уатэрэри, зыгъэбайри, зыгъэдахэрэри бзэр ары. Бзэр щымы1эу ц1эр щы1эп.

Бзэр щы1эныгъэм ылъапс, лъэпкъым лъапсэ регъэдзы, лъэпкъыр лъегъэк1уатэ. Л1эш1эгъу пэпчъ лъэпкъым зэхъок1ыныгъэхэр фэхъух. Непэ тымгъэфедэхэ нахь мыш1эми, шэн-хабзэ дахэу, гъэш1эгъонэу бэ тилъэпкък1э ти1эр. Гук1эгъуныгъэшхо къахилъхьэу, тилъэпкък1э тхэлъыгъэмэ зык1э ащыщ зэде1эжьыр. Зы л1эш1эгъум къик1мэ адрэ л1эш1эгъум къыхахьэзэ мы зэде1эжьыр тэ тимафэхэм къанэсыжьыгъ. Адыгэхэм а хабзэм «Ш1ыхьаф» фаусыгъэу ижъык1э къырэк1о. Егъаш1эм тиадыгэ лъэпкъ зыгъэдахэу, зыгъэл1ап1эу, шэн-зек1ок1э дахэу анахь тызэрэгушхорэ шэнэу тхэлъыгъэмэ ащыщ жъым, бзылъфыгъэм шъхьэк1афэ афэш1ыгъэныр, ук1ытэр. Ащ фэдэ шэн зек1ок1э зэхэтык1эхэр тилъэпкъ хэлъ, ахэр ч1этынэжьыгъэхэп, лъым хэлъыр зыми ч1инэн ылъэк1ыщтэп тыдэ щы1эми. Ау гукъаоу щытыр, непэрэ мафэм а шэнхэм щык1агъэ афэхъу. Нахьыбэрэ зэхэтхэу хъугъэ «адыгэ ч1ыналъ», «адыгэ нэмыс» зыфэп1ощтхэри. А зэк1эри дэгъу, хэхъо лъэпкъым изэхэш1ык1.

Ащ уш1ок1ынышъ, ищы1эк1агъэм, илэжьэк1агъэм, ихъишъэ, ыбз, икультурэ нэмык1хэми защыдгъэгъозэным зыфэтэщэи. Дахэх тич1ыналъэ, тинэмыс, адыгэ шэн-зэхэтык1эхэр тиусэхэми тиорэдхэми зэрахэтхэр, зэрэдгъэлъап1эхэрэр. Дунаим щыпсэурэ адыгэхэр нахь зэлъык1охэ, нахь зэрэлъытэжьыхэ зэрэхъугъэхэр гуш1уагъо.

Лъэпкъ нахь ц1ык1ухэмэ абзэ, яшэн-хабзэхэр, ятхыдэ язэгъэш1эн нэмыплъ ратэу, дэдзых аш1эу зэмани къыхэк1ыгъагъ. 1994-рэ илъэсым щегъэжьагъэу адыгабзэр къэралыгъуабзэ тиреспубликэ щыхъугъэми, бзэр имыщык1агъэу бэмэ алъытэ. Адыгэ унэгъо к1оц1ым исхэр, адыгэк1э залъытэжьзэ урысыбзэк1э зэдэгущы1эжьых. «Адыгабзэм сыда ш1уагъэу къыпфихьыщтыр» зы1орэ ныхэр щы1эх. Къэлэдэсхэу зик1алэмэ яныдэльфыбзэ язымгъаш1эхэри къахэк1ых. Ар лъэшэу гукъао мэхъу. Ащ фэдэ ц1ыфэу зыбзи, зитарихъи, зикультури зымыш1эрэр ибэм фэдэ мэхъу, лъэпкъым щытхъу къыфихьырэп, лъэпкъыр егъэц1ык1у, егъэпыуты.

Непэрэ мафэм адыгэ шъуашэр кавказ лъэпкъхэм шъуашэу къаштагъ, Кавказым щымыщхэми зырагъэдэхагъ. Адыгэ цыем хъулъфыгъэр егъэдахэ, саеми бзылъфыгъэр нахь лъэгъупхъэ еш1ы. Джэгухэр пштэмэ, тэ адыгэхэм нахь къэшъо зэфэшъхьафыбэ, нахь дахэ зи1э сэ сиш1ош1ык1э щы1эп. Ау гухэк1ыр тиджэгухэм абхъаз, осетин къашъохэр нахьыбэу къебэк1ы зэрэхъугъэр.

Ижъырэ зэманым тянэжъ-тятэжъхэм ахэлъыгъэ шэн дахэу тызэрыгушхон, ш1ук1э тыгу къэдгъэк1ыжьын икъун ти1агъ, т1эк1эзыгъэри бэ дэд. Ау нахьыжъмэ яш1уш1агъэ, лъэпкъым ишэн дахэхэр икъоу къэтымыухъумэзэ к1эн лъап1эхэр ч1этэнэх. Тэ тымыгъэлъап1эрэр хэт тфиугъоижьын. Ет1ани ч1энагъэу тш1ырэмэ такъыфызэмыплъэк1ыжьыхэуи къыхэк1ы. Ук1эгъожьыгъэу къэбгъэзэжьыгъэми ахэр къэгъотыжьыгъош1у хъущтэп.

Арышъ, къас1омэ сш1оигъор шэн-хэбзэ зэхэтык1э дахэхэу лъэхъэнэ чыжьэмэ къарахызэ, лъэпкъым зы1эк1имгъэзэу къыднигъэсыжьыгъэхэр псы къиугъэ ш1оркъэу блэчъырэм т1эк1илъэсык1ыным ищынагъо тыхэт. Хэтк1и нафэ ч1эптэкъурэр угъоижьыгъуай.

Зык1и зыщыбгъэгъупшэ хъущтэп тыкъызтек1ыгъэхэр зэрагъэлъап1эщтыгъэхэр, зэхэлъхьэгъэ къэбарэу зэрэщымытыр. Ц1ыф зэхэтык1э дахэ зэря1агъэм, зыпкъ ит шэн-хабзэхэр, адыгагъэр, адыгэ нэмысыр зэрахэлъыгъэхэм апае ахэр агъэлъап1эщтыгъэх.

Адыгагъэ улэжьыныр къин, ау дахэ, ц1ыфыр лъэшэу егъэины, егъэлъап1э. Щы1ак1эр гохьы, хъопсагъо еш1ы.

Источник

Вся гордость учителя в учениках, росте посеянных им семян Д. Менделеев

Творческие работы детей (сочинения)

Скачать:

Предварительный просмотр:

Я 6-рэ Б классым ис еджак1оу Цэй Сусанн.

Зэошхоу блэкIыгъэм текIоныгъэ къызщыдахыгъэр мы мафэхэм илъэс тIокIищрэ зырэ хъугъэу зэрэкъэралэу агъэмэфэкIы заом ихъишъэ цIыф миллион тIокIырэ блырэм къехъу хэкIодагъэу къыщагъэлъагъо. Пый техакIохэм жъалымагъэу зэрахьагъэр гъунэнчъ. Къали, чыли, заводи, фабрики агъэфыкъуагъэр бэ дэд. Исэпщтын зэрэхэгъэгоу зы унагъуи заом итхьамыкIагъо лъымыIэсыгъэу, лыуз гукIае къыфимыхьыгъэу. Ахэм ащыщ тэ тиунагъуи.

Заор къызежьэм апэрэ дзэкIолIэу тихэгъэгу къэзыухъумэнэу дащыгъэмэ ащыщыгъ сэ сятэжъэу (сятэжъ ятэу) Цэй Хьисэ ТIалибэ ыкъор. Ар Малая ЗемлякIэ заджэхэрэм щызэуагъ, етIанэ Геленджик немыц техакIохэр дафыжьхэ зэхъум лIыхъужъэу, ыпсэ емыблэжьэу щызаозэ уIэгъэ хьылъэхэр къытыращи, щыфэхыгъ. Геленджик братскэ къэхалъэм щагъэIылъыгъ. Набережнэ улицэм, хы Iушъо шъыпкъэм, братскэ могилэм зылъэкъуацIэ дышъэпсыкIэ тетхагъэмэ ащыщ. А къэр сянэжъ студентэу минрэ шъибгъурэ тIокIищырэ щырэ илъэсым пионерскэ лагерым практикэ щихьынэу загъакIом ылъэгъугъ. Ар шъыпкъэ дэдэу зэрэщытыр къеушыхьаты шIэжь тхылъэу заом хэкIодагъэмэ апае къыдагъэкIыгъэм инэкIубгъомэ ащыщ горэм. Сятэжъ ятэу зигугъу къэсшIырэр ылъэгъугъэп. Ятэ заом Iутэу ежьыр къэхъугъагъ. ПаркIи ымылъэгъугъахэу ятэ, дунаим ехыжьыгъ. Сятэжъ фэдэ тхьапша заом ибэу къыгъэнагъэр? Ар къэIогъошIоп, къэлъытэгъошIоп. ЩэрэмыI заор, ащ къыздихьырэ хьадэгъур!

Предварительный просмотр:

Темэр «Хъусен зыфэягъэр къыдэхъугъ»

(Андырхъое Хъусен фэгъэхьыгъ)

Тхъэгъошхом сыгу шIугъэм фегъэпсэушъ,

Чэфыныгъэ щыIакIэм иорэд зезгъэIэтэу

Сэ къэсIощт зэпысымгъэоу.

Тихэку лIыхъужъ пчъагъэ тичIыгу къытыригъэхьагъ. Ахэм ащыщ Андырхъое Хъусен. Илитературнэ-творческэ IофшIагъэкIи, ипсэемыблэжьыгъэкIи, ил1ыхъужъыныгъэкIи Хъусен зэрэкъэралыгъоу заригъэшIагъ. ИкIэлэгъум щегъэжьагъэу ащ мурад зыфигъэуцужьыгъ: адыгэ лъэпкъым ыцIэ дахэкIэ аригъэIонэу, ичIыгу фэлэжьэнэу, шIогъабэ къыфихьынэу. Ахэр къыдэхъугъэкIэ сэлъытэ.

Иусэхэм иродинэ шIулъэгъуныгъэ инэу фыриIэр къагъэлъагъо. ИщыIакIэ узэрэфэбэнэн фаер пыйхэм хьэкIэ-къокIагъэу зэрахьэрэр къащиIуатэщтыгъэ. Иусэхэм ямэкъамэ, ядэхагъэ дзэ Плъыжьым хэт лIыхъужъхэм агу машIо ришIыхьэщтыгъэ. А произведениехэм адыгэ литературэм чIыпIэшхо щаубытыгъ.

Заом иапэрэ мафэхэм ащегъэжьагъэу Андырхъое Хъусенэ пыйхэм язэонэу, ичIыгу къыухъумэнэу фэягъ. ЗыкIэхъопсыщтыгъэри къыдэхъугъ. Дзэм зыхэхьагъэм щегъэжьагъэу ащ гъэпсэфыгъо имыIэу Iоф ышIэщтыгъэ, ихэку фэбанэщтыгъэ. Ащ лIыхъужъыныгъэу зэрихьагъэр зэкIэми зэлъашIэ. ШэкIогъум и 8- м 1941-рэ илъэсым ар Украинэм ит къуаджэу Дьяково дэжь зэошхоу щыкIуагъэм лIыгъэ зэрихьэу щызэуагъ ыкIи ыпсэ щигъэтIылъыгъ. Инаградной тхьапэ мырэущтэу къыщетхы: «Ежь ыпси ыгъэтIылъыгъ, къеуцокIыгъэ пыйхэми апсэ Iуихыгъ». Ащ фэдэ псэемыблэжьыныгъэу зэрихьагъэм пае советскэ писательхэм ащыщэу Андырхъое Хъусен ары апэ дэдэ Советскэ Союзым и ЛIыхъужъыцIэ къызфагъэшъошагъэр. Иусэу «Орэд къэсIощт» зыфиIорэм мырэущтэу къыщетхы:

Пыим зызэхихырэм штыкэу пхырилэу,

ГушIоныгъэу сыгу илъыр IупкIэу къыщысIонэу

Шъхьафитныгъэ щыIакIэм скъошхэр фиIэтэу

БэнэкIо орэд къэсIо зэпытыщт.

УсакIом шIулъэгъуныгъэу ихэку фыриIэн фаер иусэхэмкIэ къытигъэлъэгъугъ, ичIыгу шIогъабэ къыфихьыгъ. ЛIыхъужъыныгъэу зэрихьагъэм пае, тилъэпкъ чIыпIабэмэ зэлъашIэу хъугъэ. Пшъэрылъэу зыфигъэуцужьыгъэр ыгъэцакIэзэ ищыIэныгъэ гъогу къыкIугъ. Андырхъуаем игъашIэ кIэкIыгъэми, игъэхъагъэ-илэжьыгъэ тхыдэ кIыхьэ хъугъэ, илъэс 21-рэ зыныбжь лIы бланэр, усакIор лIэужыкIэу къакIорэм пэпчъ дыщыIэнэу къэнагъ. ЫкIи тикъуаджэ икIалэу ар къэнэщт. ЛIыгъэу зэрихьагъэри цIыфмэ егъашIи ащыгъупшэщтэп.

Предварительный просмотр:

Стрикачэу Аид я 6-рэ А классым ис еджак1у

Сочинение ц1ыфэу щысэ къысфэхъурэр.

Сабыир иц1ык1угъом щегъэжьагъэу нахьыжьмэ ак1ырэплъы, нахьыжъхэр ищысэтехып1эх. Ц1ыфэу щысэ сфэхъугъэмэ ащыщ адыгэ тхэк1ошхоу К1эрэщэ Тембот. Ащ ытхыгъэ произведениехэр адыгэ прозэм лъапсэ фэхъугъэх. Ащ ирассказхэм, иповестхэм, ироманхэм ц1ыф жъугъэхэр яджэх. Ахэмэ ащыщхэр бзэ зэфэшъхьафхэмк1э – урысыбзэк1э, чехыбзэк1э, тыркубзэк1э къыдэк1ыгъэх. Ижъык1э къыщегъэжьагъэу адыгэхэм къарык1уагъэр, шъхьафитныгъэ банэу лэжьак1охэм аш1ыщтыгъэр ипроизведениехэу «Шыу закъу», «Шапсыгъэ пшъашъ», «Абдзэхэ шэк1ожъыр», «Хьаджырэт» зыфи1охэрэм ык1и нэмык1хэм уз1эпащэу, гъэш1эгъонэу К1эрэщэ Тембот къащигъэлъэгъуагъ. Ащ ытхыгъэмэ литературэм иурокхэм нэ1уасэ тащыфэхъу, игеройхэр тищысэ техып1эх. Писателым ирассказхэм, иповестхэм сяджэнэу сик1ас.

Сэри ащ иповестэу «Шапсыгъэ пшъашъ» зыфи1орэм игерой шхьа1эу, хэтрэ пшъашъи зыфэдэнэу фаеу, Гулэз сищысэтехып1. Гулэз – 1уш, губзыгъ, гулъытэ чан и1. Ащ иш1уагъэрэ изэхэш1ык1ырэк1э чылэм дэс пшъашъэмэ къахэщыщтыгъэ. Ыц1э зэрэ1ущтыгъэр дэн-бзэн 1эпэ1эсагъэу хэлъыгъэхэр ары. Идэхагъэк1э пшъашъэмэ къызэрахэщыщтыгъэм фэдэу, шъуашэу ы1апэ къык1эк1ырэри ц1ыфмэ аш1эжьэу гъуащэщтыгъэп. Пшъашъэм ыц1э дэгъугъэк1э зы1угъэ уж, ащ ыдыгъэ щыгъыныр зыщыгъымк1э ц1ыфыгъэ нэшанэу алъытэу, щытхъу шъуашэу зыфалъэгъужьэу хъугъэ. Гулэз къызэрэхъухьэгъэ унагъор мэкъумэщыш1э унэгъуагъ, фэш1ыгъэк1э алъытэрэ унагъомэ ащыщыгъ. Анахьэу Гулэз къэзгъэдахэщтыгъэр иакъыл ичаныгъэрэ ишэныш1уагъэрэ иш1ык1э дахэ аголъыжьэу зэрэщытыгъэр ары. Ащ и1ушыгъэ зэк1эми къахэщыщтыгъэ: и1ок1э-ш1ык1эхэм, изек1уак1эхэм, джэгум Хьатх Мыхьамэт джэуапэу щыритыгъэм.

Мы повестым игерой шъхьа1эу Гулэз сыгу ч1ып1эшхо щеубыты, лъэшэу сыгу рехьы, ар сищысэтехып1, ащ фэдэ сыхъунэу сыфай. Мыщ иобраз, тэ ныбжьык1эхэм, 1эдэб тхэлъыным, ц1ыфыгъэм, шъхьэк1эфэныгъэм, 1ушыгъэм тафегъасэ.

Предварительный просмотр:

Темэр «Ш1у ш1и, псым хадз».

Ц1ыфыр дунаим къызтехъуагъэм щегъэжьагъэу бэ къинэу пэк1эк1ыгъэр, бэ къинэу ылъэгъугъэр, бэ щы1ак1эм зэригъэгупшысагъэр, бэ зэфэхьысыжьэу ыш1ыгъэр. Джащ фэдэ гупшысэ куумэ ахэтэу непэрэ мафэм къынэсыгъ.

Джа лъэхъан чыжьэхэм щы1ак1эм ригъэш1ыгъэ гупшысэмэ як1эухэу сэлъытэ гущы1эжъхэу непэ бэрэ дгъэфедэхэу, тыбзэ хэмызэу хэтхэр. Гущы1эм пае, мыщ фэдэ гущы1эжъхэу бэрэ дгъэфедэхэрэр: «Улажьэмэ лыжъ пшхын», «Уиунэ зыщыгъаси хасэ к1о», «Ц1ыфыр зыгъэдахэрэр ишэн», «Гупшыси псалъэ, зыплъыхьи т1ыс», ык1и нэмык1хэри. Мы зигугъу къэсш1ыгъэ гущы1эжъ пэпчъ мэхьэнэ гъэнэфагъэ к1оц1ылъ, уригъэгупшысэнэу, уигъэсэнэу щыт.

Джащ фэд сыкъызтегущы1э сш1оигъо гущы1эжъэу «Ш1у ш1и псым хадз» зыфи1орэри. Ащ мэхьэнэ лъапсэу и1эу слъытэрэр ш1ур псыми ыхьырэп, маш1оми ыстырэп, бгъэк1одын плъэк1ынэу щытэп. Ар бэрэ ц1ыфмэ аушэтыгъ, агъэунэфыгъ. Ц1ыфэу дахэк1э уздэзек1уагъэм щыгъупшэнэу щытэп, бэ теш1эн мак1э теш1эн, ш1ум къызэпригъэзэжьыщт, иш1уагъэ къыок1ыжьыщт.

Мы гущы1эжъым имэхьанэ адыгэ литературэм ипроизведениябэмэ нафэ къытфаш1ы ахэр: К1эрэщэ Тембот, Мэщбэш1э Исхьакъ, Хьадэгъэл1э Аскэр, Кощбэе Пщымаф, Лъэустэн Юсыф ык1и нэмык1 адыгэ тхак1омэ япроизведениемэ. Мы гущы1эжъыр ц1эу и1 Мэщбэш1э Исхьакъ ироманмэ ащыщ горэми. Мыхэмэ анэмык1эу мы гущы1эжъым имэхьанэ къыщызэ1уахы адыгэ 1оры1уатэхэми. Пшысэхэр пштэмэ, сыдигъок1и ш1у зыш1эрэм ш1ум къыфегъэзэжьы, ш1ур ем тек1о.

Мы произведениехэм тяджэ хъумэ, тэ ш1уш1эным тыфагъасэ, ц1ыфыгъэ, адыгагъэ, гук1эгъу тхэлъэу тыхъуным, ныхьыжъмэ лъытэныгъэ афэтш1ыным, к1оч1аджэм, амалынчъэм 1эпы1эгъу тыфэхъуным тыфагъасэ, тыфап1у.

Гущы1эжъых т1оми, ахэр жъы хъухэрэп. Сыдигъуи ахэр тигъогогъух, ахэмэ тарыгъуазэзэ тэзек1о.

Предварительный просмотр:

Бзэ зимы1эжьыр тэмэнчъэ бзыу,

Лъэпкъым пыдзыгъэм сыдыр ишыу!

Адыгэ шыур хъишъэм щылъаг,

Адыгэ пшъашъэр тхыдэм щыдах,

Адыгэ шъуашэм зэу тырэпаг,

Адыгэ хабзэм хьакъ имы1ах!

Адыгэ шыур, шыр зыфэдагъэм адыгэ литературэм ч1ып1эшхо щеубыты. Ар К1эрэщэ Тембот ипроизведениемэ игъэк1отыгъэу къаще1уатэ. Адыгэ шым, шыум язытет, зыфэдагъэу къытхыгъэр тхылъ шъхьаф пш1ыми хъущт. Ащ итхылъхэм ц1ыфымрэ шымрэ зэгъусэхэу, зым зыр ригъэкъужьэу щыгъэпсыгъэх: Хьатх Мыхьамэтрэ ишрэ, Анцокъорэ ишэу “Нальмэсрэ”, Гулэзрэ “Нальмэсрэ”, Батымрэ ишэу “Самумрэ”, нэмык1хэри. Ащк1э тхак1ом нэк1убгъуабэ адыгэ шы лъэпкъымэ яхьыл1агъэу к1итхырэр ц1ыфым икъэгъэлъэгъонрэ, лъэпкъ шэным икъызэ1ухынрэ апай. Лъэпкъым ил1ыхъужъхэм зэрахьэрэ л1ыгъэхэр зэк1э къык1адэхъурэр яшыхэр дэгъухэшъ ары. Л1ыхъужъымрэ л1ыхъужъым ишрэ зэгопчын умылъэк1ынэу зэгъусэх. Ахэр зэк1э лъэшэу игъэк1отыгъэу чIыпIабэ ригъэубытызэ адыгэшмэ ягугъу къеш1ы: шы лъэпкъ зэмыл1эужыгъуабэу адыгэмэ я1агъэхэр, ахэр къызэрэхахыщтыгъэхэр, зэрахъущтыгъэхэр, зэрагъэфедэщтыгъэхэр. Шым игъэпсык1эк1и, шыум итеплъэк1и зэтепфынхэ, зыгъэгумэк1ырэ 1офыгъор къэпш1эн плъэк1ынэу адыгэ шыри, адыгэ шыури ренэу гъэпсыгъэщтыгъэ. Гущы1эм пае К1эрэщэ Тембот иповестэу «Шапсыгъэ пшъашъ» зыфи1орэм щыщ сатырхэм мырэущтэу къа1уатэ: «Шыур, узэреплъынымк1э, зек1ол1 шыоу, бэ зынэгу к1эк1ыгъэу, бэ зытехъык1ыгъэ ц1ыфэу зэрэщытыр нэфагъэ: бгырыпхып1эхэм, ицые бгъэ1уэм ык1и лъэгонджэ-куашъохэм атедэгъэ шъохъстаныр хьазырэу хъок1ыгъагъэ; ицые гъуапэхэри, зек1ол1 хабзэу, 1энтэгъупэм нэсэу к1акохэу, пыутыгъэхэу щытыгьэх. Курдж 1алъмэкъышхоу ушъэгъэ хьазырэу еуч1эпхыгъэми а шыум гъогу чыжьэ къызэрик1угъэр къыгъэлъагъощтыгъэ. ».

Джыри зы ч1ып1э. Анцокъо ишэу Нальмэсрэ Гулэзрэ пыимэ къазэрэ1эк1экIыжьхэрэр. Арии игъэк1отыгъэу повестым хэуцо, адыгэ литературэм ык1и культурэм изы 1эхьэ дахэу хэхьэ: “Щтагъоу, гук1одыгъоу Гулэз ыгу илъыгъэм, къэп1он умылъэк1ын, гуш1огъошхок1э зыкъызэблихъугъ. Нибжьи фэдэ зэхимыш1агъэу шъхьафитныгъэм и1эш1у гуш1огъошхом ыгу зэлъипхъотагъ. Тамэхэр къыгок1агъэм фэдэу щыхъущтыгъэ ык1и, зыхьырэр Нальмэс арымырэу, ежь бзыу тэмэшхо хъугъэу быбырэм фэдэу къыщыхъущтыгъэ…». Джаущтэу игъэк1отыгъэу, хэш1ык1эу и1эр къыхэщэу шымэ яхьыл1агъэу бэ къыхафэрэр

Гъомлэпхъэ ш1агъо ымыгъотэу гъогууанэ тетэу чэщипш1э-мэфипш1э к1уагъэми, къэмыужъэжъэу, нахь чаны, нахь ябгэ хъоу, шхо1ум нахь еоу хъуным фэдэ лъэпшъэрыхьагъэ зыхэлъ шыхэр агъэпсыщтыгъэх адыгэмэ. Чъэнэу зыхъухэрэми, адыгэ шы лъэпкъыр фэмыгъэпшъынэу лъэпшъэрыхь.

Адыгэ шыур шэн-хабзэхэм афэ1орыш1эу щытыгъ. Адыгэ шыур бзылъфыгъэ 1ук1агъэмэ, шыур шым исэмэгубгъук1э къепсыхынышъ, 1э сэмэгумк1э шхомлак1эр ы1ыгъэу бзылъфыгъэр ежь иджабгъу лъэныкъок1э щытынэу еш1ы. Шыоу къэбар гухэк1 пае мэкъэгъэ1у агъэк1уагъэр зыдак1орэм зынэсык1э, джабгъу лъэныкъомк1э шым къепсыхышъ, джабгъу 1эмк1э шхомлак1эр ы1ыгъэу макъэ зэригъэ1ущтым к1элъырэхьэ.

Щысэу къэпхьын плъэк1ыщтыр бэ. Мыхэр ык1и нэмык1 шыу хабзэхэу титхак1охэм игъэк1отыгъэу къа1уатэрэри мак1эп. Ау сэ сиш1ошък1э, джырэ дунай шэн дэйхэр зезыхьэхэу щы1эхэри мак1эп. «Гъэсагъэ ухъуныр 1офэп, ц1ыфы ухъуныр ары нахь» е1о адыгэ гущы1эжъым. Ащ рыгъуазэхэзэ, мы произведениехэр ящысэтехып1эу, тилъэпкъ псэунэу лъэшэу сыфай.

Источник

Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».

Сочинение на адыгейском языке «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ». Сочинение написано ко Дню Республики. Участвовало в городском конкурсе сочинений. Удостоино Диплома II степени.

Просмотр содержимого документа
«Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».»

Муниципальнэ мылъку гъэсэныгъэм иучреждениеу «Гурыт еждап1эу №18»

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Анцокъо Астимир Аскэр ыкъо я 7-рэ класс ис «Гурыт еджап1эу 18»

Мыгу Бэлэ Руслъан ыпхъу, «Гурыт еджап1эу №18» адыгабзэмк1э ик1элэегъадж.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Л1ыхэсэ Мухьдинэ иорэдэу «Адыгэ ч1ыгу» зыфи1орэм ти Адыгэ Республикэ идэхагъэ къыще1о.

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомылэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъхьэрэ гушхуагъэм зытегъэ1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ып1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасыпи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тишъуашэхэм зафэбгъазэмэ идэхагъэ ебгъэпшэнэу зи дунаем тетэп. Тыжьынрэ, дышъэрэ къябэк1эу, пчанэр ищыгъэу зыплъэгъурэм ахэр зыфадыгъэ лъэпкъым ишъауи ипшъашъи ядэхагъэ унэгу къык1эуцо. Тишъуашэхэмрэ ти1ашэхэмрэ нэпэеплъэу сурэтыш1ыбэмэ агъэфедэ. Зэрэдунаеу зэлъаш1эрэ «Черкесскэри» тилъэпкъ ыц1э тек1ыгъэу щыт.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Источник

Гъэсэныгъэмрэ ш1эныгъэмрэ я Министерств

я11 гурыт еджап1эм

я 9-рэ «В» классым иеджак1у

Мы дунай нэфым апэрэ псалъэр

Щыщ пфэзыш1ыгъэр синыдэлъфыбз.

Гур зыгъэгушхоу сигугъэ хаплъэ

Илъэгэ 1уатэу бгъэгум дизыбз.

Дунаим тет ц1ыф лъэпкъ пэпчъ бзэ шъхьаф 1улъ. Бзэм тищы1ак1э мэхьанэшхо щыри1, ц1ыфхэр зэлъы1эсынхэмк1э ар амал ш1эгъо дэд.

Ц1ыфым ищы1эныгъэ бзэм епхыгъ. Сабый лъэпц1э ц1ык1оу апэрэ лъэбэкъухэр зыдзырэм апэрэ гущы1эу «нан» къе1о. Янэ гупсэ икушъэ орэдхэмрэ иубзэ гущы1эхэмрэ сабыим дунаир къыфызэ1уахы. Уашъом илъэгагъи, тыгъэм ифэбагъи, ц1ыфыгъэм идэхагъи ным сабыим фе1уатэ.

К1элэц1ык1ум хахъо къэс, ыбзэ нахь бай зэрэхъурэм дак1оу, къыгуры1орэр, зэхиш1ык1ырэр нахьыбэ мэхъу. Ц1ыфыр ц1ыфы зыш1ыгъэр лэжьэныр, бзэр ары. Зэк1э псэушъхьэу дунаим тетхэм ащыщэу бзэ зы1улъыр ц1ыф закъор ары ны1эп.

Набгъом ис щыр ц1ык1ур сыд фэдизэу чъы1э л1агъэми е ытамэ узми, янэу къэбыбыжьыгъэм зи ри1он ылъэк1ыщтэп.

Ныдэлъфыбзэр, хышхом фэдэу, гъунэнчъэ. Бзэм иш1уагъэк1э ц1ыфхэр зэгурэ1ох, зы ц1ыфым игупшысэ – гулъытэхэр адрэм лъегъэ1эсых.

Шъыпкъэ дэдэу щыт бзэм ык1уач1э зэрэиныр. Бзэм ц1ыфхэр зэрещал1э, зэпэблагъэ еш1ых, зэкъошыныгъэр егъэпытэ. Мыщ фэдэу зы щысэ къэсхьы сш1оигъу. Тиадыгэ тхэк1о усэк1о инэу Мэщбэш1э Исхьакъ ироманэу «Гъэрит1у» зыфи1орэм тащы1ок1э герой шъхьа1эу, тхылъыр зыц1эк1э щытхэу бэш1агъэу дзэм хэтэу дзэк1ол1эу, къушъхьэч1эс адыгэхэм зао зараш1ыл1эм гъэры хъугъагъэу, адыгэхэм къахэнэжьи бэрэ ахэсыгъэу хъугъэти, адыгабзэр ыш1агъэу, адыгэхэм яхабзэхэри яшэн-зэхэтык1эхэри ыгу рихьэу щытэу урысыл1 хэк1отагъэу Федор ык1и адыгэ пшъэшъэжъыеу Урыс-Кавказ заом гъэр щыхъугъэу Афипсэ. Афипсэ урысыбзэр ыш1эрэп. Ятэрэ янэрэ ыпашъхьэ къыраук1ыхьагъ. Урысыдзэм щыщ дзэк1ол1ым частым пшъэшъэжъыер къещэ.

Дахэу дэгущы1эх, агъашхэ аш1оигъу, ау Афипсэ къяплъынэу, къадэгущы1энэу фаеп, зэк1оц1ыщыхьагъэ ц1ык1оу, ышъхьи къымы1этэу щыс.

Адыгабзэм фэмыусагъэу, идахэ ымы1уагъэу тиусак1охэм ык1и титхак1охэм къахэк1ыщтыр мак1э. Ахэтэпщтын ащ фэдэ. Сыда п1омэ къежьэп1эш1ухэм алъапсэр ныдэлъфыбзэ – адыгабзэр ары.

Угук1э зэхэмыш1эн, укъимы1этын плъэк1ырэп, бзэш1эныгъэм зэкъошныгъэр, зэблэгъэныгъэр къызэрэхэк1ырэмк1э Мэщбэш1э Исхьакъ мыщ дэжьым лъэшэу зэхытегъаш1э адыгабзэм, бзэм к1уач1эу и1эр зэрэиныр.

Хьадэгъэл1э Аскэр унашъо къитфиш1ызэ, къытыригъэпытыхьэзэ мырэущтэу къыте1о:

О плъэпкъы бзэу 1улъыр — гъаш1о

Арымырымэ, сыдэущтэу ар ш1у плъэгъун

Лъэпкъыбзэр сэгъаш1о о о1ок1э,

Сыдык1э ар сш1ош1ъы бгъэхъун.

Къуекъо Нальбий иусэхэм уяджэ зыхъук1э, илыягъэу узыш1уагъэш1ыжьэу, узэрэадыгэмк1э уагъэгушхоу, гуш1уагъо горэ къыпхалъхьэ.

Нэхаем иусэхэм лъагэу уи1этэу, лъэпкъ пстэуми уакъыхи1этык1эу къыпщэхъу.

Бэрэтэрэ Хьамидэ ныдэлъфыбзэм зыщызыдзыеу псэухэрэм дэо пхъашэ афеш1ы.

Зыбзэ дэдзыхы зыш1ырэ ц1ыфыр,

О къыпфэсэш1ы зы дэо закъо

Пфэпщыныжьына нымк1э уич1ыфэ

Пфэпщыныжьына лъэпкъымк1э хьакъыр?

Адыгабзэр ш1эныгъэ гъогум тещэгъэнымк1э мыпшъыжьэу 1оф дэзыш1агъэхэр Бэрсэй Умар, Нэгъумэ Шор. Ахэм аужы1оу бзэ ш1эныгъэм дэлэжьагъэхэр: К1эрэщэ Зайнаб, Шъаукъо Аскэр, Тхьаркъохъо Юныс, Гъыщ Нухь, Абрэдж Ачэрдан, Блэгъожъ Зулкъарин, ахэм анэмык1хэри.

1853-рэ илъэсым Бэрсэй Умары итхылъэу «Черкес букварь» зыфи1орэр ары къежьап1э хъугъэр.

Адыгабзэр пштэмэ, апэрэ лъэгъохэщэу ащ инаучнэ зэхэфын-зэгъэш1энк1э щытыр 1эшъхьэмэфэ Даут. Даутэ къытфыхихыгъ алфавитыр, орфографиер ары зэк1эми тызэрэпсэурэр. Даутэ къытфыхихыгъ, тфигъэпсыгъ тиадыгабзэ. Ащ лъэшэу тырэгушхо.

Ц1ыф лъэпкъым ык1уач1э ныдэлъфыбзэми ык1уач1, ныдэлъфыбзэм иамалхэр ц1ыф лъэпкъым и1ашэх.

Непэрэ мафэр пштэмэ щы1эх ц1ыфхэр иныдэлъфыбзэ ш1опхъэтэпэмыхьэу, рыгущы1энк1э фэмыеу. Ащ фэдэ ц1ыфхэм, сэ къызэрэсш1ош1рэмк1э, ежьыхэми загъэпыутыжьы, къызхэк1ыгъэ лъэпкъыми уасэ фаш1рэп.

Илъэпкъырэ ыбзэрэ уасэ фэзымыш1ырэр къэхъугъэ къодыеу дунаим тет.

Ащ фэш1 тыбзэ хэхъоным, зи1этыным тыпылъын, тыфэбэнэн фае.

Источник

Видео

Слайд 1

Адыгэ шхын хабзэхэр . Зэхэзгъэуцуагъэр : Къэгъэзэжь Сарет

Слайд 2

А 1-рэ вариант

Слайд 3

Сыд фэдэ лэжьыгъэхар ара адыгэмэижък1э алъэжьыщтыгъэхэр ? хьэр , коцыр , пынджыр , натрыфыр хьэр , коцыр , фыгур , натрыфыр хьэр , коцыр , натрыфыр .

Слайд 4

Унэгъо к1оц1 1анэр зэрэзэтеутыгъэр къыхэгъэщ . унэгъо к1оц1 1анэр, хъяр 1анэр, хьадэ1ус 1анэр, пый 1анэр, гъогу гъомылэр . унэгъо к1оц1 1анэр,хъяр 1анэр, хьак1э 1анэр, гъогу гъомылэр , мэщ1усыр, ныбжьык1э 1анэр,нысэщэ 1анэр,хьадэ1ус 1анэр,к1эпщэ 1анэр, чэщдэс 1анэр.

Слайд 5

Хъяр 1анэр зэзгъэзафэрэ нэбгырэу агъэнафэрэм сыда зэреджэщтыгъэхэр ? тхьаматэр ыц1эк1э еджэх пхъонтэшъхьатеск1э еджэх .

Слайд 6

Сыда мэщ1ус зыфа1орэр? Унагъом ис хъулъфыгъэр мэщым , мэкъуао , хьамэм,е отэрым тесхэмэ афахьырэ шхыным мэщ1ус ра1ощтыгъэ. Былымым арагъэшхрэ 1усым мэщ1ус ра1ощтыгъэ.

Слайд 7

Адыгэмэ п1астэр зыхаш1ык1ырэр къэгъэнаф натрыфыр , фыгур фыгур , пынджыр коцыр , натрыфыр

Слайд 8

Гъэщхэк1 шхынэу адыгэмэ я1агъэхэр къыхэгъэщ . К ъалмыкъ щай , фабэр , щэп1астэр,щатэр, щхыур , къуаер , къундысыур . Щэр , щхыур,къундысыур .

Слайд 9

Шъонэу адыгэмэ я1агъэхэр къыхэгъэщ . Санэ,бахъсым , шъуатэ , къундысыу . С анэ , шъуатэ , бахъсым , мэрэмжъый .

Слайд 10

К1апщэм нэмык1 рамыхьыл1эрэ шхыныгъо джэгуалъэу адыгэмэ аш1ыщтыгъэмэ ыц1эр къэгъэнаф . мык1умыпш зэтечъ цэлдау

Слайд 11

Я 2-рэ вариант

Слайд 12

Адыгэ 1анэм шхыныгъо тхьапша тебгъэуцомэ хъунэу щытыгъэр ? 2 3-4 ы1и нахьыбэ 1

Слайд 13

I анэхэр зэрэзэтрафыщтыгъэхэр къыхэгъэщ . Пчэдыжь щай 1анэр, щэджэгъуашхэр , пчыхьэшъхьашхэр . Пчэдыжь щай 1анэр, пчыхьашъхьашхэр .

Слайд 14

Хьак1э 1анэр сыдэ зэраухыщтыгъэр ? тхьачэт гъэжъуагъэр былымыл гъэжъуагъэр мэлышъхьэ гъэжъуагъ

Слайд 15

Сыд фэдэ уахътэр ара сабыихэр загъашхэщтыгъэхэр ? зэк1э унагъом исым апэ зэк1эри шхагъэхэу , зэнысэгъухэм апэ зэк1эмэ ауж

Слайд 16

Сыда гъогурык1о гъомыл зыфа1орэр? Пхъэшъхьэ-мышъхьэ гъэгъугъэмэ гъогу гъомыл ара1ощтыгъэ. З ек1о ежьэрэм шхынэу фагъэхьазырыщтыгъэм гъогу гъомыл ра1ощтыгъэ .

Слайд 17

Сыд фэдэ шхынхэр ара хьадэ1усым щагъэхьазырыщтыгъэхэр ? Жъамэр , хъалыжъор , къояжъэр , шъуатэр , къундысыур , фабэр . Фабэ,зэф жъамэр , хъалыжъор , тхьамч1эгъуныбэр, хьаку-хьалыжъор , хьалыу , хьатыкъ .

Слайд 18

Т1ым ыл сыд фэдэ 1анэрара зыщагъэфедэрэр ? хьадэ1ус 1анэр к1эпщэ 1анэр унэгъо к1оц1 1анэр

Слайд 19

Чэщ дэс 1анэр хэта зыупщэрыхьыщтыгъэр ? ныожъ 1ысыжьыгъэхэр к1элак1эхэр пшъашъэхэр

Сочинение по адыгейскому языку «Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ».

Муниципальнэ мылъку гъэсэныгъэм иучреждениеу «Гурыт еждап1эу №18»

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Анцокъо Астимир Аскэр ыкъо я 7-рэ класс ис «Гурыт еджап1эу 18»

Мыгу Бэлэ Руслъан ыпхъу, «Гурыт еджап1эу №18» адыгабзэмк1э ик1элэегъадж.

Адыгэ Республикэр Урысыем щыщ.

Л1ыхэсэ Мухьдинэ иорэдэу «Адыгэ ч1ыгу» зыфи1орэм ти Адыгэ Республикэ идэхагъэ къыще1о.

Хэтрэ ц1ыфи къызщыхъугъэ лъэныкъо ыпсэ хэт1агъэу и1. Ар дышъэм нахь лъап1, ижь къабзэ уезэщрэп, ищытхъу ябгъа1о пш1оигъу, ихахъо удэгу1э. Ч1ыгум пэпш1ын щы1эп. Ч1ыгур — Ны. Ащ игъомы лэ куц1 тегъэш1ы, къытхилъ хьэрэ гушхуагъэм зытегъэ 1эты. И1 нэбгырэ пэпчъ ч1ы п1э рэхьатэу, псэм хэпчын умылъэк1ынэу щыщ хъугъэу ч1ыгу залэ — игумэк1и, игуш1уагъуи, игупшыси, инасы пи епхыгъэу, ылъэгупашъо нэсымэ 1эзэгъупс фэхъоу.

Тихэку ц1ык1у къэралыкъошхоу Урысыем хахьэ. Урысыер къэралыгъошхоу, хэку дахэу, баеу щыт.. Тарихъэу и1эмрэ, хъишъэу пылъымрэ зэрэдунаеу аш1огъэш1эгъонэу зэрагъаш1э. Ар бгъэш1эгъонэу щытэп, сыда п1омэ, уахътэ теш1эрэм пэпчъ тич1ыгу къыщыублагъэу тиц1ыфхэм анэсыжьэу нахь гъэш1эгъон горэ, нахь дахэ горэ ахэолъагъо.

Урысыем хэку ц1ык1у бэу зэтефыгъ, ахэмэ мэханэшхо я1, яш1уагъэ зэфэшьхьафи къэралыгъом къырагъэк1ы. Тэ ти Адыгэ Республики, ич1опс дахи, ич1ыгу баи иш1уагъэ къырегъэк1ы.

Ащ идэхагъэ орэдэу сыгу къе1ук1ы, огум ебыбэ, иджэрпэджэжь макъи къыслъэ1эсыжьы. Сыд фэдэрэ уахъти ар дахэ: бжыхьэми, к1ымафэми,гъэмафэми, гъатхэми. Чъыгхэр къэгъагъэмэ зызэлъаштэк1э, мэ1эш1оу къапихырэм гур къыдещае. Бзыу ц1ык1у макъэхэр зэпэджэжьхэу тыдэк1и къыщэ1ух. Сихэгъэгу к1асэ ц1ыф лъэпкъ зэфэшъхьафыбэ щэпсэу: адыги, урыси, ермэли, къумыкъуи, къэндзали, нэмык1хэри. Непэ тэ тищык1эгъэжьыр тищы1ак1э диштэу тинасып зиушхуныр, тиц1ыфышъхьэ бэгъоныр, тиуашъо шхъонт1эныр ык1и къэбзэныр. Тыгъэшхоу ташъхьагъы итыр къытэдэхаш1эу къытфепсыныр, т1э зэ¬к1эдзагъэу неущырэ мэфэ дахэр непэ зэдэдгъэпсыныр ары.

Урысыем ис лэпкъ зэфэшъхьафхэм я культурэхэри зэфэшъхьафых, я хабзэхэри дахэх, я шъуашэхэри гъэш1эгъоных. Тэ ти хэку ц1ык1у ахэмэ зэк1эми анахь баеу сэлъытэ.

Хэбзэ гъэш1эгъонхэри тилъэпкъ зэрехьэ. Нахьыжъым шъхьэк1афэ фаш1ы. Бзылъфыгъэм уасэу фаш1ырэр зэрэдунаеу ящысэ техып1. Силъэпкъ орэдхэр ижъык1э къыщыублагъэу ик1ас, щы1эныгъэм къыхэфэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэм ахэр афэгъэхьыгъэх. Л1ыхъужъ орэди, ш1улъэгъу орэди, гухэк1 орэди, сэмэркъэу орэди ахэм къябэк1ых. Ау тикъэшъо орэдхэр зэхэзыхыхэрэм зыч1ып1э щысышъоу къахэк1ырэр мак1э. Тикъашъохэр зэфэшъхьафых: къэшъо псынк1эхэри, къэшъо шъабэхэри бэ мэхъух. Ти къашъохэр зыплъэгъук1э тилъэпкъ идэхагъи, ибаиныгъи, тишэн-хабзи, тилъэпкъ къырык1уагъэри ахэолъагъох.

Тишъуашэхэм зафэбгъазэмэ идэхагъэ ебгъэпшэнэу зи дунаем тетэп. Тыжьынрэ, дышъэрэ къябэк1эу, пчанэр ищыгъэу зыплъэгъурэм ахэр зыфадыгъэ лъэпкъым ишъауи ипшъашъи ядэхагъэ унэгу къык1эуцо. Тишъуашэхэмрэ ти1ашэхэмрэ нэпэеплъэу сурэтыш1ыбэмэ агъэфедэ. Зэрэдунаеу зэлъаш1эрэ «Черкесскэри» тилъэпкъ ыц1э тек1ыгъэу щыт.

Тилъэпкъ итэкъухьагъэ хъугъэ нахь мыш1эми, шэни хабзи ахэзыгъэп. Сыд фэдэрэ хэгъэгу пштагъэми тилъэпкъэгъоу ащыпсэухэрэр ахэош1ык1ы. Ахэм шэн гъэ1ылъыгъэ я1эу, зык1ыныгъэ ахэлъэу, ашъхьэ уасэ фаш1ыжьэу мэпсэух

Сыадыг зы1орэр адыга зэк1э?

Адыгэм къушъхъэхэр ыгу илъ,

Адыгэм дахэу щы1эр пыль.

Сэ зэрэслъытэмк1э адыгагъэ, адыгэ-хабзэ, адыгэ-нэмыс зып1орэм, ащ зэк1э къыхеубытэ: узэрэпсэущтыри, узэрэзек1ощтыри, зызэрэпш1ыщтыри. А шапхъэхэр умыукъохэу, удэмыхэу ызыпсэушъук1э о у Адыг!

Адыгэ Республикэр ц1ык1уми идэхагъэ, иш1агэхэм и иц1ыфхэм Урысыер егъэбаи.

Источник

Гъэсэныгъэмрэ ш1эныгъэмрэ я Министерств

я11 гурыт еджап1эм

я 9-рэ «В» классым иеджак1у

Мы дунай нэфым апэрэ псалъэр

Щыщ пфэзыш1ыгъэр синыдэлъфыбз.

Гур зыгъэгушхоу сигугъэ хаплъэ

Илъэгэ 1уатэу бгъэгум дизыбз.

Дунаим тет ц1ыф лъэпкъ пэпчъ бзэ шъхьаф 1улъ. Бзэм тищы1ак1э мэхьанэшхо щыри1, ц1ыфхэр зэлъы1эсынхэмк1э ар амал ш1эгъо дэд.

Ц1ыфым ищы1эныгъэ бзэм епхыгъ. Сабый лъэпц1э ц1ык1оу апэрэ лъэбэкъухэр зыдзырэм апэрэ гущы1эу «нан» къе1о. Янэ гупсэ икушъэ орэдхэмрэ иубзэ гущы1эхэмрэ сабыим дунаир къыфызэ1уахы. Уашъом илъэгагъи, тыгъэм ифэбагъи, ц1ыфыгъэм идэхагъи ным сабыим фе1уатэ.

К1элэц1ык1ум хахъо къэс, ыбзэ нахь бай зэрэхъурэм дак1оу, къыгуры1орэр, зэхиш1ык1ырэр нахьыбэ мэхъу. Ц1ыфыр ц1ыфы зыш1ыгъэр лэжьэныр, бзэр ары. Зэк1э псэушъхьэу дунаим тетхэм ащыщэу бзэ зы1улъыр ц1ыф закъор ары ны1эп.

Набгъом ис щыр ц1ык1ур сыд фэдизэу чъы1э л1агъэми е ытамэ узми, янэу къэбыбыжьыгъэм зи ри1он ылъэк1ыщтэп.

Ныдэлъфыбзэр, хышхом фэдэу, гъунэнчъэ. Бзэм иш1уагъэк1э ц1ыфхэр зэгурэ1ох, зы ц1ыфым игупшысэ – гулъытэхэр адрэм лъегъэ1эсых.

Шъыпкъэ дэдэу щыт бзэм ык1уач1э зэрэиныр. Бзэм ц1ыфхэр зэрещал1э, зэпэблагъэ еш1ых, зэкъошыныгъэр егъэпытэ. Мыщ фэдэу зы щысэ къэсхьы сш1оигъу. Тиадыгэ тхэк1о усэк1о инэу Мэщбэш1э Исхьакъ ироманэу «Гъэрит1у» зыфи1орэм тащы1ок1э герой шъхьа1эу, тхылъыр зыц1эк1э щытхэу бэш1агъэу дзэм хэтэу дзэк1ол1эу, къушъхьэч1эс адыгэхэм зао зараш1ыл1эм гъэры хъугъагъэу, адыгэхэм къахэнэжьи бэрэ ахэсыгъэу хъугъэти, адыгабзэр ыш1агъэу, адыгэхэм яхабзэхэри яшэн-зэхэтык1эхэри ыгу рихьэу щытэу урысыл1 хэк1отагъэу Федор ык1и адыгэ пшъэшъэжъыеу Урыс-Кавказ заом гъэр щыхъугъэу Афипсэ. Афипсэ урысыбзэр ыш1эрэп. Ятэрэ янэрэ ыпашъхьэ къыраук1ыхьагъ. Урысыдзэм щыщ дзэк1ол1ым частым пшъэшъэжъыер къещэ.

Дахэу дэгущы1эх, агъашхэ аш1оигъу, ау Афипсэ къяплъынэу, къадэгущы1энэу фаеп, зэк1оц1ыщыхьагъэ ц1ык1оу, ышъхьи къымы1этэу щыс.

Адыгабзэм фэмыусагъэу, идахэ ымы1уагъэу тиусак1охэм ык1и титхак1охэм къахэк1ыщтыр мак1э. Ахэтэпщтын ащ фэдэ. Сыда п1омэ къежьэп1эш1ухэм алъапсэр ныдэлъфыбзэ – адыгабзэр ары.

Угук1э зэхэмыш1эн, укъимы1этын плъэк1ырэп, бзэш1эныгъэм зэкъошныгъэр, зэблэгъэныгъэр къызэрэхэк1ырэмк1э Мэщбэш1э Исхьакъ мыщ дэжьым лъэшэу зэхытегъаш1э адыгабзэм, бзэм к1уач1эу и1эр зэрэиныр.

Хьадэгъэл1э Аскэр унашъо къитфиш1ызэ, къытыригъэпытыхьэзэ мырэущтэу къыте1о:

О плъэпкъы бзэу 1улъыр — гъаш1о

Арымырымэ, сыдэущтэу ар ш1у плъэгъун

Лъэпкъыбзэр сэгъаш1о о о1ок1э,

Сыдык1э ар сш1ош1ъы бгъэхъун.

Къуекъо Нальбий иусэхэм уяджэ зыхъук1э, илыягъэу узыш1уагъэш1ыжьэу, узэрэадыгэмк1э уагъэгушхоу, гуш1уагъо горэ къыпхалъхьэ.

Нэхаем иусэхэм лъагэу уи1этэу, лъэпкъ пстэуми уакъыхи1этык1эу къыпщэхъу.

Бэрэтэрэ Хьамидэ ныдэлъфыбзэм зыщызыдзыеу псэухэрэм дэо пхъашэ афеш1ы.

Зыбзэ дэдзыхы зыш1ырэ ц1ыфыр,

О къыпфэсэш1ы зы дэо закъо

Пфэпщыныжьына нымк1э уич1ыфэ

Пфэпщыныжьына лъэпкъымк1э хьакъыр?

Адыгабзэр ш1эныгъэ гъогум тещэгъэнымк1э мыпшъыжьэу 1оф дэзыш1агъэхэр Бэрсэй Умар, Нэгъумэ Шор. Ахэм аужы1оу бзэ ш1эныгъэм дэлэжьагъэхэр: К1эрэщэ Зайнаб, Шъаукъо Аскэр, Тхьаркъохъо Юныс, Гъыщ Нухь, Абрэдж Ачэрдан, Блэгъожъ Зулкъарин, ахэм анэмык1хэри.

1853-рэ илъэсым Бэрсэй Умары итхылъэу «Черкес букварь» зыфи1орэр ары къежьап1э хъугъэр.

Адыгабзэр пштэмэ, апэрэ лъэгъохэщэу ащ инаучнэ зэхэфын-зэгъэш1энк1э щытыр 1эшъхьэмэфэ Даут. Даутэ къытфыхихыгъ алфавитыр, орфографиер ары зэк1эми тызэрэпсэурэр. Даутэ къытфыхихыгъ, тфигъэпсыгъ тиадыгабзэ. Ащ лъэшэу тырэгушхо.

Ц1ыф лъэпкъым ык1уач1э ныдэлъфыбзэми ык1уач1, ныдэлъфыбзэм иамалхэр ц1ыф лъэпкъым и1ашэх.

Непэрэ мафэр пштэмэ щы1эх ц1ыфхэр иныдэлъфыбзэ ш1опхъэтэпэмыхьэу, рыгущы1энк1э фэмыеу. Ащ фэдэ ц1ыфхэм, сэ къызэрэсш1ош1рэмк1э, ежьыхэми загъэпыутыжьы, къызхэк1ыгъэ лъэпкъыми уасэ фаш1рэп.

Илъэпкъырэ ыбзэрэ уасэ фэзымыш1ырэр къэхъугъэ къодыеу дунаим тет.

Ащ фэш1 тыбзэ хэхъоным, зи1этыным тыпылъын, тыфэбэнэн фае.

Источник

Сочинение на тему «Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо»

Сыадыг ык1и ащ сырэгушхо.

Адыгагъэр сыбгъэ къытео.

Сыбзэ амыгъэлъап1эмэ сыгу къео.

Ц1ыф зэфэшъхьафхэу миныбэ дунаим щэпсэу. Зы лъэпкъыр нахьыжъ, адрэр нахьык1, анахь лъэпкъыжъыхэм адыгэхэр ащыщых. Шэпхъэ зек1уак1эу ахэлъым ыц1эк1э адыгэмэ анэмык1 еджэхэу щы1эп. Адыгагъ зып1ок1э ар зэпхыгъэр зые лъэпкъыр зэрэадыгэр къеушыхьаты.

Сыадыг – сэ сыадыг. Сыбгъэ зэгохыгъэу «сыадыг» с1озэ, дунаир къэск1ухьан слъэк1ыщт. Ар сэзгъа1орэр сятэжъхэм къыса1уагъэр, сянэрэ, сятэрэ къысатыгъэр, къысхальхьагъэр ары.

«Сыадыг» зып1ок1э сыда къик1ырэр?

«Сыадыг» а гущы1эр гущы1э ин, гущы1э лъэш. Ащ къик1ырэр: сыпц1ыусэп, сытыгъуак1оп, сыхъунк1ак1оп, слъы къабзэ, силъэпкъ дахэ; гъэсагъэ, бзэ къабзэ 1улъ бэ къырып1онэу.

Тыдэ ук1уагъэми адыгэхэр джащ фэдэн фае, лъэпкъым ишэн дахэхэм ар язехьэк1он фае. Ар сэ згъэк1одымэ, зэхэсымыш1эмэ идэхагъэ, и1эш1угъэ сыда сызэрэбылымыр? Джащ сэ сегупшысэ. Сыкъызхэк1ыгъэхэм ац1и, сэ сц1и, силъэпкъ, сихэгъэгу идэхагъи, ибаигъи къэсыухъумэн фае.

Бзэ щымы1эу лъэпкъ щы1эщтэп ар нафэ. Лъэпкъыр лъызгъэк1уатэрэри, зыгъэбайри, зыгъэдахэрэри бзэр ары. Бзэр щымы1эу ц1эр щы1эп.

Бзэр щы1эныгъэм ылъапс, лъэпкъым лъапсэ регъэдзы, лъэпкъыр лъегъэк1уатэ. Л1эш1эгъу пэпчъ лъэпкъым зэхъок1ыныгъэхэр фэхъух. Непэ тымгъэфедэхэ нахь мыш1эми, шэн-хабзэ дахэу, гъэш1эгъонэу бэ тилъэпкък1э ти1эр. Гук1эгъуныгъэшхо къахилъхьэу, тилъэпкък1э тхэлъыгъэмэ зык1э ащыщ зэде1эжьыр. Зы л1эш1эгъум къик1мэ адрэ л1эш1эгъум къыхахьэзэ мы зэде1эжьыр тэ тимафэхэм къанэсыжьыгъ. Адыгэхэм а хабзэм «Ш1ыхьаф» фаусыгъэу ижъык1э къырэк1о. Егъаш1эм тиадыгэ лъэпкъ зыгъэдахэу, зыгъэл1ап1эу, шэн-зек1ок1э дахэу анахь тызэрэгушхорэ шэнэу тхэлъыгъэмэ ащыщ жъым, бзылъфыгъэм шъхьэк1афэ афэш1ыгъэныр, ук1ытэр. Ащ фэдэ шэн зек1ок1э зэхэтык1эхэр тилъэпкъ хэлъ, ахэр ч1этынэжьыгъэхэп, лъым хэлъыр зыми ч1инэн ылъэк1ыщтэп тыдэ щы1эми. Ау гукъаоу щытыр, непэрэ мафэм а шэнхэм щык1агъэ афэхъу. Нахьыбэрэ зэхэтхэу хъугъэ «адыгэ ч1ыналъ», «адыгэ нэмыс» зыфэп1ощтхэри. А зэк1эри дэгъу, хэхъо лъэпкъым изэхэш1ык1.

Ащ уш1ок1ынышъ, ищы1эк1агъэм, илэжьэк1агъэм, ихъишъэ, ыбз, икультурэ нэмык1хэми защыдгъэгъозэным зыфэтэщэи. Дахэх тич1ыналъэ, тинэмыс, адыгэ шэн-зэхэтык1эхэр тиусэхэми тиорэдхэми зэрахэтхэр, зэрэдгъэлъап1эхэрэр. Дунаим щыпсэурэ адыгэхэр нахь зэлъык1охэ, нахь зэрэлъытэжьыхэ зэрэхъугъэхэр гуш1уагъо.

Лъэпкъ нахь ц1ык1ухэмэ абзэ, яшэн-хабзэхэр, ятхыдэ язэгъэш1эн нэмыплъ ратэу, дэдзых аш1эу зэмани къыхэк1ыгъагъ. 1994-рэ илъэсым щегъэжьагъэу адыгабзэр къэралыгъуабзэ тиреспубликэ щыхъугъэми, бзэр имыщык1агъэу бэмэ алъытэ. Адыгэ унэгъо к1оц1ым исхэр, адыгэк1э залъытэжьзэ урысыбзэк1э зэдэгущы1эжьых. «Адыгабзэм сыда ш1уагъэу къыпфихьыщтыр» зы1орэ ныхэр щы1эх. Къэлэдэсхэу зик1алэмэ яныдэльфыбзэ язымгъаш1эхэри къахэк1ых. Ар лъэшэу гукъао мэхъу. Ащ фэдэ ц1ыфэу зыбзи, зитарихъи, зикультури зымыш1эрэр ибэм фэдэ мэхъу, лъэпкъым щытхъу къыфихьырэп, лъэпкъыр егъэц1ык1у, егъэпыуты.

Непэрэ мафэм адыгэ шъуашэр кавказ лъэпкъхэм шъуашэу къаштагъ, Кавказым щымыщхэми зырагъэдэхагъ. Адыгэ цыем хъулъфыгъэр егъэдахэ, саеми бзылъфыгъэр нахь лъэгъупхъэ еш1ы. Джэгухэр пштэмэ, тэ адыгэхэм нахь къэшъо зэфэшъхьафыбэ, нахь дахэ зи1э сэ сиш1ош1ык1э щы1эп. Ау гухэк1ыр тиджэгухэм абхъаз, осетин къашъохэр нахьыбэу къебэк1ы зэрэхъугъэр.

Ижъырэ зэманым тянэжъ-тятэжъхэм ахэлъыгъэ шэн дахэу тызэрыгушхон, ш1ук1э тыгу къэдгъэк1ыжьын икъун ти1агъ, т1эк1эзыгъэри бэ дэд. Ау нахьыжъмэ яш1уш1агъэ, лъэпкъым ишэн дахэхэр икъоу къэтымыухъумэзэ к1эн лъап1эхэр ч1этэнэх. Тэ тымыгъэлъап1эрэр хэт тфиугъоижьын. Ет1ани ч1энагъэу тш1ырэмэ такъыфызэмыплъэк1ыжьыхэуи къыхэк1ы. Ук1эгъожьыгъэу къэбгъэзэжьыгъэми ахэр къэгъотыжьыгъош1у хъущтэп.

Арышъ, къас1омэ сш1оигъор шэн-хэбзэ зэхэтык1э дахэхэу лъэхъэнэ чыжьэмэ къарахызэ, лъэпкъым зы1эк1имгъэзэу къыднигъэсыжьыгъэхэр псы къиугъэ ш1оркъэу блэчъырэм т1эк1илъэсык1ыным ищынагъо тыхэт. Хэтк1и нафэ ч1эптэкъурэр угъоижьыгъуай.

Зык1и зыщыбгъэгъупшэ хъущтэп тыкъызтек1ыгъэхэр зэрагъэлъап1эщтыгъэхэр, зэхэлъхьэгъэ къэбарэу зэрэщымытыр. Ц1ыф зэхэтык1э дахэ зэря1агъэм, зыпкъ ит шэн-хабзэхэр, адыгагъэр, адыгэ нэмысыр зэрахэлъыгъэхэм апае ахэр агъэлъап1эщтыгъэх.

Адыгагъэ улэжьыныр къин, ау дахэ, ц1ыфыр лъэшэу егъэины, егъэлъап1э. Щы1ак1эр гохьы, хъопсагъо еш1ы.

Источник